ثريا آيهان - Süreyya Ayhan :زن ورزشكار سال اروپا
ثريا آى هان: صاحب يك مقام اول جام جهانى ٫ شامپيون جام اروپا و دو مدال نفر اول ليگ طلائى. همچنين ورزشكار زن سال اروپا در آتلتيسم٫ وى اخيرا در جام ملتهاى اروپائى نيز به مقام اول دست يافت. به افتخار ثريا آيهان٫ دولت تركيه سكه ى يادبودى ضرب نمود. اين سكه نقره اى از سرى سكه هاى زنان پيشگام جمهوريت بوده و به تعداد ١٥ هزار عدد ضرب شده است.
ثريا آيهان (آى خان) در ديدار از چانكيرى شهر كوچكى كه ورزش را در آنجا شروع كرده است٫ خطاب به مردم كه "ثريا تو همه چيز ما هستى" فرياد مىكشيدند گفت كه به عنوان يك ورزشكار هرگز شهرم چانكيرى را فراموش نمىكنم. پس از موفقيتهاى ثريا٫ ورزش آتلتيسم بسرعت بين جوانان اين شهر مورد توجه قرار گرفته است. در شهر نام تاسيسات ورزشى به ثريا آيهان تغيير داده شده است. ثريا آيهان در ديدار از روستاى زادگاه خود كورقون مورد استقبال گرم همروستائيان خود كه با دهل و سرنا به استقبال وى آمده بودند قرار گرفت. در اينجا وى طى سخنانى گفت كه بيشترين حمايت را از خانواده اش دريافت كرده است. وى گفت: من در روستا بزرگ شدم٫ در كودكى با دختر عموى خود يئتر در باغچه ها مىدويديم. با هم بدنبال تراكتور عمويم يا تاكسى پدرم مسابقه مىگذاشتيم٫ اگر حمايت خانواده ام نبود هرگز در جايگاهى كه اكنون در آن ايستاده ام نمىبودم. بنابراين خانواده ام مستحق بيشترين سپاسگذارى اند. پس از آن وى از دبستانى كه در آنجا درس خوانده بود ديدار كرد. معلمان دبستان٫ به عنوان سورپريز كارنامه چهارچوب شده وى را به او هديه كردند.
ثريا آيهان دونده زن ترک در مسابقات قهرمانی اروپا در مونيخ به مقام اول دو ۱۵۰۰ اروپا دست پيدا کرد.در اين مسابقه وی از اول تا پايان مسابقه از بقيه جلو بود در پايان اين مسابقه ثريا آيهان در گفتگو با خبرنگاران گفت که اکنون اگر دنيا را به من پيشکش کنيد من اين مدال را ترجيح می دهم وی همچنين اشاره کرد که من آماده بودم وتاکتيک خاصی نداشتم. وی موفق شد که رکورد خود را ۴ ثانيه و رکورد جهان را ۲ ثانيه کاهش دهد . اين قهرمانی يک شوک بزرگ برای قهرمان المپيک وجهان اين ماده يعنی گابريا زابو از رومانی و همچنين دونده روس و آلمانی بود. قهرمان سابق اين ماده بعد از مسابقه در گفتگوئی با خبرنگاران گفت که من قبلادر سال ۲۰۰۱ در ادمونتون کانادا با ثريا مسابقه داده بودم و وی به مقام ۸ رسيده بود. وی در يک نظر سنجی به عنوان دونده سال اروپا انتخاب شد.
در چارچوب مسابقات دو و ميدانی قهرمانی اروپا در رده B، تيم دو و ميدانی زنان ترکيه از لحاظ تيمی بعد از استونی دوم شد و به به رده A صعود کرد .اين مسابقات که دراستاديوم المپيک در استانبول برگزار شد بيش از ۲۰۰۰۰ نفر اين مسابقه را از نزديک ديدند و بيش از صعود کردن تيم ملی دو و ميدانی ترکيه به گروه اول اروپا ، ثريا آيهان قهرمان اروپا را تشويق کردند. ثريا در ماده ۱۵۰۰ متر با اختلاف ۲۰ ثانيه نسبت به حريف خود از استونی با اقتدار به مقام اول رسيد وی در پايان اين مسابقه به خبرنگاران چنين گفت: من امروز از روز قهرمانی در اروپا نيز خوشحالترم . وی با تشکر از حاضرين در استاديوم گفت: آرزوی ۵ سال پيش من اول شدن در استاديوم پر بود ولی اينچنين با شکوه انتظار نداشتم و امروز را در عمرم فراموش نخواهم کرد و در سايه اين معلومات به قهرمانی در جهان و المپيک اميدوارم و در مسابقات قهرمانی جهان به ياد اين روز به روی پيست خواهم رفت. وی همچنين اضافه کرد که امروز از لحاظ آمادگی بدنی در وضعيت نرمال بودم.
سرتاپ ارنر Sertab Erener: خواننده برتر اروپا
سرتاپ ارنر Sertab Erener خواننده اهل ترکيه برنده جايزه بهترين ترانه در رقابت با خواننده های اروپايی در مسابقه موسوم به يورو ويژن شد. به گزارش بى بى سى اين مسابقه شنبه شب (24 مه) در تالار شش هزار نفری سکونتو در شهر ريگا پايتخت جمهوری لتونی برگزار شد و بزرگترين برنامه موسيقی در فضای باز بود که در تاريخ اين کشور برگزار شده است. برآورد می شود که دست کم يکصد و شصت ميليون نفر در سراسر جهان به صورت مستقيم اين مسابقه را از تلويزيون تماشا کرده باشند.
سرداب از خواننده های پرطرفدار جوان ترکيه است و تاکنون بيش از چهار ميليون نسخه از مجموعه ترانه های او در بازار فروخته شده است. او با ترانه ای به زبان انگليسی با عنوان "از هر راهی که بتوانم" ( Every Way That I Can) در مسابقه يوروويژن به موفقيت دست يافت. (متن اين ترانه و خود اين ترانه) سرداب ارنر 39 ساله و اهل استانبول است؛ نخستين مجموعه ترانه های او يازده سال پيش وارد بازار شد و او در مدت کوتاهی توانست نه تنها در کشور ترکيه که در سطح بين المللی نيز مطرح شود. او هنرمندى شناخته شده در اروپاست و با خواننده های مشهور بين المللی همچون خوزه کارراس٫ ماندو Voice Male و ريکی مارتين به صورت مشترک برنامه اجرا کرده است و ترانه "لعل" او که نه سال پيش اجرا شد به يکی از پرطرفدارترين ترانه ها در سطح جهانی تبديل شد. 
در مسابقه يوروويژن، گروه بلژيکی اوربان تراد به سرپرستی ايو باربيو مقام دوم را به دست آورد و گروه تاتو که از دو دختر روس به نامهای لنا کاتينا و يولا ولکووا تشکيل شده، سوم شد. در اين مسابقه هرکس از سراسر اروپا می تواند با تلفن يا فرستادن پيغام کتبی رأی خود را به شرکت کننده برگزيده اش بدهد. کشور لتونی برای برگزاری مسابقه يوروويژن يازده ميليون دلار پرداخت کرد که نيمی از کل هزينه اين مسابقه را تأمين می کند. آماده سازی شهر ريگا و تالار سکونتو برای اين مسابقه نيز چندين ميليون دلار برای دولت لتونی هزينه داشت. روزنامه بئرلينئر مورگئنتاگئن آلمان مانشت "موسيقى پاپ تركيه اروپا را فتح مىكند" را بكار برد و نوشت: "موسيقى پاپ تركى كه با سئزه ن آكسوSezen Aksu شروع به گسترش در خارج مرزهاى تركيه نمود٫ با موفقيت سرتاب ائره ن ار در ريگا مورد پذيرش قطعى قرار گرفت". روزنامه فرانكفورتئر آلگئماينه زايتونگ نوشت: "تركيه با سرودن ترانه به اروپا نزديك مىشود". اين روزنامه پس از ذكر موفقيتهاى سرتاب ائره ن ار و ملكه زيبايى جهان آزرا آكين Azra Akin اضافه مىكند: "اكنون تنها كمبودى كه وجود دارد به جا اوردن كامل اصول اتحاديه اروپا است".
آزربايجان قادينلارى آنسيكلوپئديك توپلوسونون ايكينجى كيتابى نشر اولوندو
كتاب دوم مجموعه دائره المعارفى زنان آذربايجان منتشر شد
بو كيتابدا اؤلكه نين ٥٠٠ تانينميش قادينى حاققيندا معلومات وئريلير
در اين كتاب در باره بيش از ٥٠٠ بانوى مشهور آذربايجانى معلومات داده مىشود
"AZƏRBAYCAN QADINLARI" ENSİKLOPEDİK TOPLUSUNUN II KİTABI NƏŞR OLUNDU
Bu kitabda ölkənin 500 tanınmış qadını haqqında mə'lumat verilir
AİDA / AYNA
"Azerbaycan qadınları" ensiklopedik toplusunun ikinci kitabı işıq üzü gördü. Bu münasibetle "Azerbaycan" mehmanxanasının "Taverna" restoranında "Mir jenşinı" - "Qadın dünyası" qezeti redaksiyası terefinden hazırlanmış bu ensiklopedik toplunun ve onun baş redaktoru Lale Nikbinin bestelediyi mahnıların ve bu günlerde işıq üzü görmüş rusca ilk şerler ve hekayeler toplusunun ("Duymaq isteyirem") teqdimatı keçirildi.
Gecenin açılışı Azerbaycanın himninin oxunuşu ile başlandı. Aparıcılar Firuze Nadir ve Vüqar İmanov "Azerbaycan qadınları" kitabı haqqında melumat verdikden sonra bedii hisse başlandı. Senet ustaları: Niyameddin Musayev, Fidan Hacıyeva, Elmira Elekberzade, Almaz Elesgerzade iştirak etdiler. Milli Meclisin üzvü Asya Manafova, şaire Xuraman Vefa, filoloq-alim Leyla Gerayzade ve başqaları L.Abbasovanın bu ensiklopedik topluları işıq üzüne çıxarmaqla medeniyyetimiz qarşısında ne qeder mühüm bir xidmet gösterdiyini söylediler. Merasimin müxtelif telekanallar terefinden çekilişlerinin aparılması da bu faktın diqqeti celb etdiyini gösterirdi.
Xatırladaq ki, keçen il bu ensiklopedik toplunun I kitabı çapdan çıxmışdı. Türkiyede çap olunmuş bu toplunun poliqrafik seviyyesi çox yüksekdir, ilk sehifelerinde Azerbaycan tarixinde rol oynamış qadınlarımız haqqında melumat verilir, sonra ise Azerbaycanda yaşayan ve elmin, incesenetin, ictimai heyatın müxtelif sahelerinde yükselmiş ve ferqlenmiş qadınlar baresinde Azerbaycan, rus ve ingilis dilinde melumat verilir. Lale Abbasova dedi: "Meqsedim Azerbaycan qadınlarını bütün dünyaya tanıtmaqdır. Axı bizim çox qeyri-adi qadınlarımız var, onların bir çox müsbet cehetleri var". 
I kitab baş redaktorun teşebbüsü ile dünyanın bir çox ölkelerine gönderilib. Bu kitablar Azerbaycan haqqında tesevvürü olmayanlar ve ya yanlış tesevvürü olanlar üçün xalqımız ve ölkemiz barede yaxşı tanışlıqdır. Kitabların bir hissesi Bakıda yerleşen sefirlikler vasitesile, bir hissesi de Xarici İşler Nazirliyinin kömeyi ile bir çox ölkelerin birinci xanımlarına hediyye olaraq gönderilib. Bu vacib işe cavab olaraq bir neçe ölkeden - Polşa prezidentinin xanımı İolanta Kvasnevska, İspaniya kraliçasından, Quzey Kıbrısdan, Avstriyadan ve başqa ölkelerden minnetdarlıq mektubları gelmişdir.
II kitabın mezmun tertibinde bir az deyişiklikler var. Bu kitabda elmler namizedleri, doktorları, emekdar pedaqoqlar, hekimler, qadınlarla birlikde heyatda böyük nailiyyetler elde etmiş övladlar böyütmüş çoxuşaqlı analar da var. Kitablar Azerbaycanın bayrağı renginde - I kitab - qırmızı, II kitab - göy, III kitab - yaşıl rengde olacaq. İxtisasca jurnalist olan L.Abbasovanın musiqi istedadı ise, elbette, ayrıca söhbet mövzusudur. Her halda, onun musiqi tehsili mahnı yaradıcılığı ile meşğul olmağa imkan verir ve bu gün Lale Abbasovanın bestelediyi mahnılar E.Elekberzade, N.Qasımova, A.Elesgerzade, F.Kerimova terefinden ifa olunur ve yaxşı qarşılanır. Gecede hemin mahnıların bir neçesi seslendi. "Duymaq isteyirem" adını verdiyi şerler ve hekayeler toplusu da yaxşı qarşılandı.
آذربايجاندا قادين مطبوعاتى- مطبوعات زنان در آذربايجان: آرزو سولطان
Azerbaycanda qadın metbuatı
Arzu Soltan
Yusif Vezir Çemenzeminli Kiyevden Azerbaycanda çıxan ilk qadın mecmuesine gönderdiyi tebrik mektubunda yazırdı: "Xanımlar qezetesi dedikde en evvel "arvad meselesi" yada düşür. "Arvad meselesi" de insanlar üçün heyati ve zeruri bir meseledir..." Beli, Azerbaycanda "insanlar üçün heyati ve zeruri bir meseleni" ehate eden qadın metbuatının yaranması XX esrin evvellerine tesadüf edir. Ele bir zamana ki, qadın problemi, ona münasibet, insan hüquqlarının qorunması kimi qeliz meseleler esrin ilk onilliyinde çıxan demokratik ruhlu qezet ve jurnalların ehate dairesine sığmadı, ictimaiyyetin diqqetinde olan qadınların maariflendirilmesi, qadın azadlığı meseleleri qadın metbuatının yaranması zeruretini doğurdu. Bele bir vaxtda dövrünün teleb ve ehtiyaclarını böyük hessaslıqla duyan Hacı Zeynalabdin Tağıyev millet qarşısındakı xidmetlerinin sırasına bir yaxşılıq da qoşdu. O,"İşıq" adlı ilk qadın qezetini tesis etdi. "Onun ilk nömresi 1911-ci il yanvarın 22-de çapdan çıxdı".(A.Qasımova, "Zülmetde "İşıq"", Bakı - 2000, seh.6). Qezetin (bezi menbelerde "İşığ"ı jurnal adlandırırlar) 1911-ci ilin yanvarından 1912-ci ilin dekabrına qeder 64 (bezi menbelere göre 68) sayı işıq üzü görüb. Metbuat tariximiz öyrenilerken esrin evvellerinin neşrleri burjua ve demokratik ruhlu metbuata bölündüyünden bu qezet nece deyerler, ortalıqda qalıb ve indiye qeder tam tedqiq edilmeyib. Amma ayrı-ayrı meqale ve materiallar onun haqqında bezi melumatları öyrenmek imkanı yaradır. Mecmuenin redaktoru Azerbaycanın ziyalı qadınlarından biri, tehsiline göre hekim olan, ictimai, medeni heyatda feal iştirak eden, qadın xeyriyye cemiyyetlerinin yaradılmasının teşebbüskarlarından biri Xedice Elibeyova idi. Qezetin naşiri ise onun heyat yoldaşı Mustafa Elibeyov oldu. Hüquqşünas, vekil, jurnalist, yazıçı M.Elibeyov insan hüquqlarının, xüsusile qadın hüquqlarının müdafieçisi kimi de tanınırdı. "Azerbaycan dövri metbuatı" biblioqrafiyasında "İşıq" haqqında bele bilgi verilir: "Heftede bir defe - şenbe günü - neşr olunan elmi-pedoqoji, edebi, tebabet ve evdarlığa dair qadın mecmuesi". "İşıq"da uşaq terbiyesi, edebiyyat, tebabet ve evdarlıqla yanaşı, hüquqa, medeniyyete, şeriet qaydalarına, dünya xeberlerine aid müxtelif guşeler vardı. Qezetde bezi yazılar rus diline de tercüme olunurdu.
1911-ci ilde çap olunmağa başlayan "İşıq" mecmuesi cemi iki il ömür sürse de, o neinki XX esrin evvellerinde Azerbaycan qadınlarınn gözlerine işıq, zekalarına nur oldu, islam dünyasının qanunları ile ömür süren qadınların şüarlarını silkeledi, o hem de Azerbaycan metbuatı tarixinde qadın metbuatının bünövresini, enenesini yaratdı, qadın problemlerinin metbuatda hellinin zemini oldu. ""İşıq" qaranlıq mühitin, cehaletin qurbanı oldu. Bir terefden cehaletperest adamların tezyiqleri, diger terfden iqtisadi ve maliyye çetinliyi onu yaşamağa qoymadı. Lakin onun medeniyyet ve metbuat tariximizde qoyub getdiyi necib iz silinmedi". (S.Genceli, "Metbuat alemindle qadınlarımızın ilk addımları" meqalesinden, "Azerbaycan" qezeti, 11 may 2000) "İşıq" "söndürüldü". Lakin onun şölesinin herareti ile oyanıb ictimai-medeni heyata qoşulmuş qadınları, ziyalılarla yanaşı, Azerbaycanın her yerinden "İşığ"ın oxucusuna ve müellifine çevrilmiş sade qadınların, Tiflisden, Kiyevden, Dağıstandan, Moskvadan, Peterburqdan, Xarkovdan ona mektub gönderenlerin alovunu sengitmek mümkün olmadı. Onlar "Molla Nesreddin", "Yeni Fyüzat", "Mekteb", "Dirilik", "İqbal", "Açıq söz", "Azerbaycan" kimi jurnal ve qezetlerde çıxışlar edib, qadınların problemlerinin diqqet merkezinden uzaqlaşmasına imkan vermemeye çalışdılar. Lakin qadınların özlerine mexsus metbuat orqanına olan ehtiyacı bununla aradan qalxmadı. 1918-20-ci illerde qadın herekatının vüset alması bu zerureti daha da reallaşdırdı. ADR hökumeti bu herekatı istiqametlendirmek niyyetile qadınlar üçün ayrı-ayrı sehifeler, sonra "Zehmetkeş qadınların yolu" ve "Qafqaziya zehmetkeş qadınların yolu" adlı bir saylı qezetler neşr etdi.
Daha sonra 1922-ci ilde "Zaqafqaziya zehmetkeş qadını" adlı jurnal çap olundu. Tiflisde çıxan bu jurnal Azerbaycan, gürcü ve ermeni qadınlarına onların hüquqları barede anlayış vermeye cehd edir, onları azadlığa çağırırdı. Amma bu, Azerbaycan qadınlarının öz metbuatına olan telebatını ödemirdi. Elece de, o biri respublikaların qadınları öz ana dilinde neşr olunan metbuat orqanına ehtiyac duyduqlarını bildirirdiler. Belelikle, 1923-cü ilde Azerbaycan Qadınlar Şurasının orqanı olan "Şerq qadını" jurnalı işıq üzü gördü. Onun ilk sayı hemin ilin noyabrında çap olundu. Jurnalın ilk redaktoru Ayna Sultanova idi. 20-ci illerde ereb elifbası ile çap olunan "Şerq qadını" qadınlara azadlıq, beraberlik ideyaları aşılayır, maarif ve medeniyyetden yazırdı. Amma bütün bunların hamısı kommunizm ideologiyasının süzgecinden keçirilib oxuculara teqdim olunurdu. ""Şerq qadını" tereqqiperver müellimlerin ve ictimai xadimlerin qüvvesine arxalanaraq qadın tehsilinin, mektebeqeder terbiyenin mühüm problemlerinin hellinde görkemli rol oynayırdı. Azerbaycanda qadınların, qızların tehsili, qız mekteblerinin, kursların teşkili, burada aparılan telim-terbiye işi meselelerine jurnal sehifelerinde müntezem yer verilirdi".(C.Genceli, "Metbuat aleminde qadınlarımızın ilk addımları" meqalesi, "Azerbaycan" qezeti, 12 may 2000) Bu jurnal "İşıq" ile temeli qoyulmuş necib işin layiqli davamçısı oldu ve üzerine düşen missiyanı uzun iller boyu yerine yetirdi. "İşıq" bir qığılcım kimi işarıb tez söndüse de, "Şerq qadını" Azerbaycan qadın metbuatının meşeli olub yana-yana yaşadı.
""Şerq qadını"nın bir tarixi rolu da odur ki, o azad nefesli, xoş meramlı metbuat orqanının etrafında Azerbaycanın bütün savadlı, oxumuş, mübariz qadınları toplaşmışdılar. Jurnal qadın publisistlerin, şair ve yazıçıların yetişmesi üçün bir mekteb rolunu oynamışdır. Elme, medeniyyete, incesenete, tebabete marağı olan qadınların, qızların ilk meqaleleri jurnalın sehifelerinde derc edilmişdi. Azerbaycanın ilk yazıçı ve jurnalist qadınları ile beraber görkemli bedii söz ustalarının - C. Memmedquluzadenin, S. S. Axundovun, A. Şaiqin, S. Hüseynin, Y. V. Çemenzeminlinin, T. Şahbazinin, H. Cavidin, Qantemirin, B. Talıblının, H. Nezerlinin ve başqa yazıçıların öz hüquqları uğrunda mübarizeye qoşulan qadınlarımızın heyatlarına hesr etdikleri hekaye ve şerleri tez-tez çap olunurdu". (Yene orada). 30-cu illerde jurnal qadınlar arasında senayeleşmenin, kooperativleşmenin tebliğinin tribunasına çevrildi, onun sehifelerinde kolxoz, sovxoz quruculuğu, emek feallığı meseleleri xüsusi yer aldı. Zerbeçi qadınlar öyüldü. Jurnalın redaktoru, tanınmış ictimai xadim, publisist Gülare Köylüqızı hebs olunub sürgüne gönderilenden sonra, 1938-ci ilin fevralından etibaren "Şerq qadını"nın adı da deyişdirildi. Jurnal "Azerbaycan qadını" adı ile neşr olunmağa başladı. O artıq Azerbaycan KP Merkezi Komitesinin ictimai-siyasi ve edebi-bedii aylıq jurnalı idi. 1937-40-cı illerde jurnal bir neçe redaktor deyişdi, onun müellifleri, müxbirleri repressiya qurbanı oldu. Belelikle, jurnalın tarixinde böhranlı günler başladı. 1941-ci ilde bir çox metbuat orqanları kimi "Azerbaycan qadını" da fealiyyetini dondurdu. Ve onun donu bir de on ilden sonra, 1951-ci ilin martında açıldı. 50-ci illerde jurnal qadınların elm, medeniyyet, teserrüfat, ictimai-sosial sahelerde qazandıqları uğurlardan yazır, onların meişet ve heyat şeraitinin yaxşılaşdırılması mövzularına daha çox yer verirdi.
"Azerbaycan qadını" jurnalını Azerbaycan xalqının keşmekeşli taleyinin, onun heyatındakı uğurlu ve çetin günlerin salnamesi adlandırmaq olar. 60-cı illerde onun sehifelerinde partiya heyatı, pambıqçıların, zehmetkeş qadınların hünerinden behs eden oçerkler, xalqlar dostluğu meseleleri xüsusi yer tutur, hüquqşünas mesleheti, genclerin yaradıcılığı öz eksini tapırdı. Jurnalın 1961-ci ilin yanvarında derc olunmuş birinci nömresindeki Yerevana hesr olunmuş "Sevimli şeher", fevralda çıxan ikinci nömredeki "Qarğıdalı kendimizin gözeli olmalıdır" ve s. meqaleler o dövrdeki qadın metbuatı haqqında az-çox tesevvür yaradır. Bununla bele, 30-cu illerden ferqli olaraq, müharibeden sonrakı heyatında "Azerbaycan qadını"nın sehifelerinde "Evi nece bezemeli", "Yeni geyimler", "Süfre" kimi rubrikalara da yer verilirdi. 1965-72-ci illerde "Azerbaycan qadını"nın redaktoru Şefiqe Ağayeva, 1972-96-cı illerde ise Xalide Hasilova olub. Bu illerde jurnalın ideya-bedii seviyyesinin yükselmesi qeyd olunur.
O dövrde jurnalda "Gözellik aleminde", "Medeniyyet tariximizden", "Açılmamış sehifeler", "Teatr", "İncesenet", "Poeziya yarpaqları", "Menevi terbiye", "El senetkarları", "Xarici refiqelerimizin heyatı" ve s. yeni rubrikalarda Azerbaycanın tanınmış elm ve medeniyyet xadimleri, yazıçıları çıxış edibler. 80-ci illerde jurnalın tirajı 30 minden 320 mine qeder artıb. 1951-91-ci illerde "Azerbaycan qadını" müntezem olaraq ayda bir defe neşr olunub.
90-cı illeri Azerbaycan metbuatında yeni merhele hesab etmek olar. 80-ci illerin sonunda Azerbaycanda ilk defe ümummilli, qeyri-hökumet qezetleri meydana çıxdı. Müsteqil neşrlerin sayı günbegün çoxaldı. Bezi KİV-ler güclü neşr evleri, holdinq şirketleri, geniş şebekeli reklam ve informasiya qurumları yaratdılar. KİV dördüncü hakimiyyet funksiyasını yerine yetirmeye, ictimai fikre güclü tesir göstermeye başladı. Amma metbuat orqanlarının sayının durmadan artması, keyfiyyetinin dayanmadan yükselmesi qadınlar üçün olan neşrlerin sayında ve keyfiyyetinde o qeder de güclü eks olunmadı. Esrin böyük bir hissesi boyu Azerbaycanda yegane qadın metbu orqanı olan "Azerbaycan qadını" jurnalı da bu illerde çetin günlerini yaşadı. Kağız ve maliyye çatışmazlığı 1992-ci ilde jurnalın tirajının 5 mine düşmesine ve iki ayda bir defe çıxmasına sebeb oldu. Bu tendensiya 1993-cü ilde de davam etdi. 1994-cü ilde jurnalın cemi 4, 1995-96-cı illerde ise ikice nömresi işıq üzü gördü. 1997-ci ilde "Azerbaycan qadını"nın tarixinde daha yeni bir merhele başladı. Jurnalın tesisçisi "Sevil" Azerbaycan Qadınları Meclisi ve redaksiyanın kollektivi, baş redaktoru Prezident Aparatı humanitar siyaset şöbesinin müdiri Fatma Abdullazade oldu. Bu ise jurnalın yene de müeyyen ideologiyaya xidmet edeceyinden xeber verirdi. İndi ictimai-siyasi, edebi-bedii jurnal adlandırılan "Azerbaycan qadını" daha nefis tertibatla Türkiyede neşr olunmağa başladı. Onun sehifelerinde daha çox qadınların sosial problemlerine ve medeniyyet yeniliklerine yer verildi. Amma "Azerbaycan qadını"nın bu "yeni heyatı" da intensivliyi ile seçilmedi. Bele ki, 1999-cu ilden jurnal yeniden çetinlikler mengenesinde sıxılmağa başladı. Maliyye çetinlikleri onun ölke xaricinde çap olunmasını mümkünsüz etdi, jurnalın tirajı 2-3 mine endi. 1999-cu il erzinde yalnız 4 nömresi işeq üzü gören "Azerbaycan qadını"nın 2000-ci ilin sonlarında birce sayı çapdan çıxıb. Daha 2-3 nömre ise çapa hazır veziyyetde gözleyir.
Ümumiyyetle, Azerbaycan Respublikası Metbuat ve İnformasiya Nazirliyinin 2000-ci ilin noyabrına olan melumatına göre, ölkede 531 qezet resmi qeydiyyata alınıb. Onlardan 300-den bir qeder artığı müntezem işıq üzü görür. Fealiyyetine icaze verilmiş jurnalların sayı 113, agentlikler 25, teleradio şirketler ise 20-ye qederdir. Bir sözle, Azerbaycanda kütlevi informasiya vasitelerinin sayı ölkenin parametrlerine göre kifayet qederdir. Lakin bu heç de "qadın metbuatının" da varlığından xeber vermir. Azerbaycanın qadın metbuatı ABŞ ve Avropa ölkelerinin bu sahedeki nailiyyetleri ile ayaqlaşmasa da, her halda son onillikde bu yönde müeyyen cehdler olub. Onların pioneri 1991-ci ilde yaranmış "Ceyla xanım" jurnalıdır. Tesisçi - jurnalın kollektivi eyni vaxtda "Ceyla dekor" adlı jurnal da istehsal edib. 1991-ci ilin dekabrında 30 min tirajla çap olunan jurnal bu yönümlü ilk metbu orqan olduğundan oxucuların reğbetini qazanıb. Jurnal rus dilinde çıxıb. 1994-95-ci illerde maliyye çetinlikleri "Ceyla"nın jurnal deyil, eyni adlı, A-4 formatlı qezet kimi işıq üzü görmesine sebeb olub. 1996-97-ci illerde Türkiye Respublikasında çap olunan jurnalın tirajı 1500 nüsxeye enib. Hazırda "Ceyla" jurnalı (indi "Ceyla xanım" ve "Ceyla dekor" jurnalları bir ad altında birleşib) yeniden "Azerbaycan" neşriyyatının metbeesinde çap olunur. 2000-ci ilde onun bir neçe sayı işıq üzü görüb. Son nömresi 2000-ci ilin oktyabrında çıxıb.
Qadın metbuatı sahesindeki "Ceyla" ile aradan qalxmayan boşluğu 1996-cı ilin sentyabrından neşr olunmağa başlayan "Şems" jurnalı doldurmağa cehd etdi. "VSistem inc." şirketinini tesis etdiyi bu jurnal da rus dilinde, ayda bir defe oxucuların görüşüne gelirdi. Lakin cemi bir il yaşayan bu jurnal Azerbaycan qadın metbuatında ele bir yenilik ede bilmedi. Sakitce metbuat aleminden getdiyi kimi, tezlikle yaddaşlardan da silindi. Araşdırmalar apararken onun nüsxelerine kitabxanalarda da rast gelmedim. Müxtelif illerde Azerbaycan Respublikası Metbuat ve İnformasiya Nazirliyinde "Şans", "Sarı gelin" ve s. adlı qadın jurnalları qeydiyyatdan keçib. Lakin onların adı ele qeydiyyat şehadetnamesinin üzerinde qalıb. Bes qezetlerle bağlı veziyyet necedir? Ölkede çıxan 30-dan çox qezet ve jurnalın baş redaktoru ise qadınlardır.
