ANKARA - Avrupa Voleybol Şampiyonası'nda ilklere imza atan bayan milliler, yarı finaldeki güçlü rakibi Hollandı'yı 3-0 yenerek tarihi bir başarıya imza attı. Karşılaşmaya çok hızlı başlayan bayan milliler hücumdaki etkili oyunuyla ilk seti 25-17, ikincisini de 25-22'lik sonuçlarla kazandı. Başabaş geçen üçüncü sette Hollanda oyuna denge getirdi. Ancak asların oyuna girmesiyle toparlanan milliler, bir ara geriye düşmesine rağmen seti 25-22 kazanarak finalde Polonya'nın rakibi oldu. Bu tarihi maç bu akşam saat 19.00'da oynanacak ve TRT'den canlı olarak ekranlara gelecek. Turnuvanın favorilerinden gösterilen Almanya, Polonya önünde sürpriz bir yenilgi aldı. 113 dakika süren ve oldukça çekişmeli geçen karşılaşmayı Polonya tie-break setinde kazandı: 3-2. Polanya maçın setlerini 25-23, 20-25, 22-25, 25-22 ve 15-9'luk sonuçlar kazanarak finale yükseldi. Şampiyonanın dün oynanan beşincilik-sekizincilik klasman maçında İtalya, Romanya'yı 25-21, 15-25, 26-28, 21-25'lik setlerle 3-1 yendi. Rusya ise Bulgaristan'ı 25-21, 28-30, 25-15, 26-28, 15-11'lik setler sonucu 3-2 yendi. Bu sonuçlardan sonra İtalya ile Rusya, bugün saat 14.00'te beşincilik için karşılaşacak. Klasman maçlarını kaybeden Bulgaristan ile Romanya ise 11.30'da yedincilik için mücadele edecek. 
Sultanlar ödüle doyacak Filenin Sultanları Avrupa Bayan Voleybol Şampiyonası'nda ilk 3 dereceye girmeleri halinde Gençlik Ve Spor Genel müdürlüğü tarafından çeşitli oranlarda ödüllendirilecek. Gençlik Ve Spor Genel Müdürlüğü Ödül Yönetmeliği'ne göre, Avrupa şampiyonalarında ferdi veya takım müsabakalarında derece alan sporculardan birinci olanlara en fazla 450 adet Cumhuriyet altını karşılığı Türk Lirası verilecek. Bugünkü kurla 450 Cumhuriyet Altının karşılığı toplam, 52 milyar 200 milyon lira tutarken, birinci olunması halinde voleybolcular kişi başına 37.5 Cumhuriyet Altını karşılığı 4 milyar 350 milyon lira alacak. Şampiyponada ikinci olunması halinde ise 300 Cumhuriyet altını karşılığı 34 milyar 800 milyon lira ödül verilecek. Kişi başına ise 25 Cumhuriyet Altını karşılığı 2 milyar 900 milyon lira ödül dağıtılacak. 3. olunması halinde ise 150 adet Cumhuriyet altını karşılığı 17 milyar 400 milyon lira ödül verilecek. Sporcular kişi başına ise 12.5 Cumhuriyet Altını karşılığı 1 milyar 450 milyon lira alacak. Şampiyonada dereceye girilmesi halinde antrenörler de 30 Cumhuriyet Altını karşılığı 3 milyar 480 milyon lira ile ödüllendirilecek. Bu ödüllerin dışında sponsorlar ve özel kuruluşlar da voleybolculara çeşitli ödüller verecek. (Spor Servisi)
"خانيم ننه "
يازان: اركين٫ Sat 28 Jun 2003
بو يازى اركينين وئبلاگيندان erkin's Weblog آلينميشدير.- اين مقاله از وئبلاگ اركين erkin's Weblog نقل شده است.
"خانيم ننه "
اينسانلار، آجيلاريني ، کدرلريني ، اوره ک سؤزلريني دينله مه يه سيرداش تاپانماياندا و ياخود گؤوره ک اوره کلر ، آجي سؤزلري ائشيديب دؤزه بيلمه ين واخت، يانيقلي اوره کلر، قيريق قلبلر ناله لريني ، رمز و رازلاريني ، داغا – داشا خطاباً دئميشلر؛ بونلار دا اينسانلارين اوره ک داغيني ، آجي حاليني ائشيتديکده داريخماييب ، اينسانلارا سيرداش اولموشلار . حضرت رباب باشينا گلن او دهشتلي فاجيعه ني آنلاتارکن شهيديني داغا بنزه تميش و اونا خطابا آغىسيني ، نووحه سيني سؤيله ميشدير. مسعود سعد سلمان دا ، زينداندا تنهاليغيني ، غميني بير داغلا پايلاشميش ، او اوزون ايللر بويو توتولدوغو حبسده، حبسيه آدلي قصيده سيني يازارکن بير داغ ايلن دردلشميشدير.
موعاصير ادبيياتيميزدا ايسه شهريار آدلي بير بؤيوک شاعير، حئيدر بابا آدلي کيچيک بير داغلا دردلشيب ، عيرفاني ، فلسفي ،ايجتيماعي دوشونجه لريني اونا خطابا دئميشدير . حئيدر بابا ائله بير بؤيوک داغ دئييل آمما شهريارين اونونلا دانيشماسي ، اونا خطاباً عاشيقانه سؤزلريني ، عاريفانه رمزلريني بيان ائتمه سي او داغي ، دونيانين ان يوکسک داغلارىيلا بير سيرايا گتيرميشدير . حئيدربابا منظومه سي نشر اولدوقدان سونرا نه تکجه ايراندا بلکه بوتون دونيادا سسلندي . اوستاد شهريار ايکينجي حئيدربابا منظومه سىنين بير بندينده حئيدربابايا خطاباً يازميشدي :
"گؤر هاردان من سنه سالديم نفسي
دئديم قايتار سال عـالمه بو سسي
سنده ياخشي سيمرغ ائتدين مگسي
سانکي قاناد وئردين يئله ، نسيمه
هر طرفدن سس وئرديـلر سسيمه "
دوغرودان دا حئيدربابا ، شهريارين سسيني گؤيلره سالدي ، عيسا نفسي کيمي حالسيز جانلاري حالا گتيردي . يوزلرله بنزه تمه لر، ايستيقباللار يازيلدي .اونون ساياغيندا ماهنيلار قوشولدو، قيها اوجالدي. کيم قالمادي کي شهريارين سسينه ، سس وئرمه سين . حئيدربابا منظومه سي آذربايجان ادبيياتيندا بير دؤنوش نوقطه سي ياراتدي . شاعيرلره بير ايلهام قايناغينا چئويريلدي و حئيدربابا مکتبي آدلانديرا بيله جه ييميز بير مکتبين يارانماسينا يول آچدي. بو يولون داوامچيلاري دا ، حئيدربابايا بنزه تمه لر ، ايستيقباللار و… يازاراق يادلاردان سيلينيپ آرادان گئتمکده اولان دب ، عادتلريميزي کاغاذ اؤزرينه کؤچوردولر و بئله ليکلده هئچ اولمازسا بو دب ، عادتلرين يازيلي شکيلده گله جک نسيللره چاتديرماغا ناييل اولدولار .
بو يولون يولچولاريندان بيري ده خانيم ننه آدلي اثرين يازاني ماکولو شاعير رحمتلی"عباس پناهي" اولدو. خانيم ننه منظومه سي 1358نجي ايلده، تبريزده نشر ائديلميشدير 32 صفحه لي کيتابا اوستاد شئيدا طرفيندن اؤن سؤز يازيلميشدير .اوستاد شئيدا اَوولده حئيدربابا و شهريارين ياراديجيليغي حاققيندا قيسا بير معلومات وئرديکدن سونرا خانيم ننه اثري حاققيندا بئله يازميشدير:" الده اولان مجموعه ميز ده دئمک اولار اوستاد شهرياردان ايستيقبال بير اثردير کي ماکولو گنج شاعيريميز، اؤز ديارىنين عادت وعنعنه لريندن و خانواده ياشاييشيندان ايلهام آليب اؤز ائحساسينی ساده و گؤزه ل شکيلده يازيب…" کيتابدا داها سونرا 66 بندي ائحتيوا ائدن خانيم ننه منظومه سي و کيتابين سونوندا دا بير پارا لوغتلر باره سينده ايضاحات وئريلميشدير . شاعير پناهي خانيم ننه اثرينده آنا يوردونون جوغرافي ، تاريخي و س باخيمدان تانيتديرماغا چاليشير . او اؤز عاييله سىنين و ياشاديغي موحيطين آداملارىنين آرزولاريندان سؤز آچير و آنا يوردونون دب و عادتلريندن دانيشير .
بو يازيدا سيزينله برابر خانيم ننه اثريني واراقلاييب اوندا يازيلان شئعرلري بير داها گؤزدن گئچيريب بير آيري شکيلده نثر و نظم قاليبينده اوخوياجاييق .
ماکو شهري ايکي داغ آراسيندا يئرلشن بير دره ده سالينميشدير. شهرين شوماليندا يئرلشن قيه آدلي داغ يوخاري گئتديکجه شهرين اوستونه آچيلير . و گون اورتا اذانىنا دک شهرين بير بؤيوک بؤلومونه کؤلگه سالير . شهرين جنوبوندا يئرلشن سبد داغي ايسه او بيري طرفدن شهري اؤز قوينونا آلميشدير . اورارتولاردان قالما داش يازمالاري ، ماکونون تاريخيني 27 يوز ايل بوندان اَووللره آپارير. بو شهر موختليف دؤورلرده آيري - آيري مدنييتلرين بئشييي اولموش ، سنگر کندىنين ياخينليغيندا يئرلشن فرهاد دامي و اورارتو شاهي "روسا " زامانيندان قالان اثرلر ماکونون پارلاق مدنييتيندن سؤز آچيرلار. داها سونرالار ماکو اؤزونه خاص طبيعي حيصارلارلا ايستراتئژيک اهمييت قازانميشدير . صفويلر زامانيندا ماکو قالاسي ايران اوچون نيظامي باخيمدان بؤيوک اهمييته ماليک ايدي . شاه ايسماعيل صفوي و عوثمانلی سولطانی سليم آراسيندا گئدن دؤيوشلر ماکونون ياخينليغيندا يئرلشن چالديران چؤلونده اوز وئرميشدير. نادير شاه زامانيندا بايات ائلي ماکو قالاسيندا يئرلشميشلر و اوزون ايللر بويو بو ائلين باشچيلاري "سردار" آدىيلا ماکودا حؤکومت سورموشلر .
شاعير اثريني ياراداندا يوخاريداکي تاريخي و جوغرافي خوصوصييتلري ده نظرده توتموشدور. او کؤچري دورنالارين ياز فصلينده آينا کيمي دوم دورو بولاغلارين قيراغينا يئنيب، سرين سولاريندان ايچمه سيندن شاعيرانه کلمه لرله سؤز آچديقدان سونرا تاريخي واراقلايب و بو قوجا دييارين ايگيدلريندن ياد ائديبدير . داها سونرا شهرين اورتاسيندان گئچن زنگمار چايينا ايشاره ائدره ک بو گؤزه ل بندي قلمه آلميشدير:
"شفق وورار زنگماري قـان ائيلر
اوره کلري داغلييار شان-شان ائيلر
بو چمنلر ، عاشيغي يـاردان ائيلر
بو دوزلرده باخ توپوزلو خـاش خاشا
قايناييبدير، قاريشيبدير، داش- داشا "
گون باتان چاغي شهرين گيره جه يينده کي قره داشلار ، گونشين او جانسيز شوعالاريني ائله اينعيکاس ائتديريرلر کي اوزاقدان باخاندا سانکي او داشلارين اوستونه ياغيش ياغيبدير و ائله بونا گؤره پاريلداييرلار . شاعير شهرين هنده ورينده کي او داشلارين بئله سينه گونش شوعالاريني يانسيتمالاريني آشاغيدا بئله وصف ائتميشدير :
"بوز کيمي پاريلدايير قيه – داشلاري
مخملدن بزنيب ، داشين باشلاري
چوخ يئمه لي دولما ، فريح آشلاري
اولدوزلار گئجه لر، گؤز-گؤز آتيرلار
نيشانلىلار بير- بيرينه چـــاتيرلار "
شاعير ياز فصلينده چؤل ، چمنين آل الوان چيچکلرله بزه نمه سيني و لاله دن ، نيلوفردن پالتار گئيمه سيني ، شاعيرانه کلمه لرله بيان ائتديکدن سونرا داغلارين قوينونداکي گؤزه ل جئيرانلارين گزيشمه سيني بو ميصراعلاردا ديله گتيرميشدير :
"واردي شومالينـــدا ، قيه داشلاري
نه قشنگ دي ، اوجا داغلار باشلاري
اوزون، گؤزه ل ، قارا تئلي قاشلاري
گؤزه ل-گؤزه ل وار ماکونون جئيراني
تاپانمازســـان گر گزه سن ايراني "
بير زامانلار ماکو داغلاريندا ، بول-بول جئيران و باشقا حئيوانلارين ياشاديغيني ائشيديکده آجي بير حيس اوره ييمه دولور . شاعيرين يوخاريداکي بنديني ده اوخوياندا او آجي حيسلر اوز وئردي آمما گئنه ده تک –توک بو کيمي حئيوانلارين ديري قالمالاري و بير آز دا طبيعت سئوه نلر طرفيندن حيمايه اولونمالاري اينساني فرحلنديرير. شاعير پناهي زنگمار چايىنين شيريلتىسينا و بو يوردون گؤزه ل قوينوندا يووالايان کهليک ، اؤردک و قازلارين سسلرينه قولاق وئرديکدن سونرا بو گؤزه ل بندي قلمه آلميشدير :
"تعريف ائديم من سيزه ، سازدا چالين
منيم بو کنديمده بئش اون گون قالين
کوله ش سبدلري، بو ائلــدن آلين
هئش عؤمرونده، قارا بولاق گؤروبسن ؟
قوناق اوچون بو قاپيـلاري دؤيوبسن "
چشمه ثريا و آراراتين اتكلريندن جوشان آيري- آيري بولاقلاردان قايناقلانان قره سو و ساري سو چايلاريني گؤرون شاعير نه گؤزه ل ميصراعلارلا وصف ائد ير :
"قره سولار گلير عوثمان ائلينـدن
ساري سولار، آراراتين بئلينـدن
بو کنديمين ، شوجاع –رشيد ائليندن
من سنه سؤيله ييم ، اينــان آرخاداش
يئر- گؤي اولوب بير يئکه الوانلي داش"
سونرا شاعير بو ميصراعلاري يازميشدير :
"داغ دؤشونده ، واردي کيچيک ائولري
خطرلىدير ، يازدا آخان سئـــللري
ياي گيرنده ، داغا چيخار ائـــللري
گل بير چيخاق اوبالارا ، يايلاغا
بير باخگيلان ، اويناخلييان دايلاغا"
ماکو داغليق بير بؤلگه اولدوغو اوچون تاريخ بويو صوفي ، قلندر و موختليف فيرقه لرين ياشاديغي يئر اولموش . صوفيلر دايماً جماعتين گؤزوندن اوزاق ، تنهاليقدا چيلله ساخلاييب، معبودلارىيلا راز و نيياز ائتميشلر. اونلار عيبادت اوچون داغلارين زيروه سيني ، اوجا يئرلري بونا گؤره سئچيرديلر کي معبودلارىيلا داها ياخين اولوب، اونونلا داها تئز علاقه ساخلايا بيله جكلرينه اينانيرديلار . ماکونون پير احمد آدلي کندي اورادا چيلله ساخلييان پيرين آدىيلا مشهور اولموش. علي الله- ي فيرقه سىنين طرفدارلارىنين بعضي لري ده ماکونون قره قويون آدلي ماحاليندا ياشاييرديلار . شاعير پناهي آشاغيداکي ميصراعلاردا بو فيرقه ني بئله تانيتديرير:
"قره قويون اوتوز ايکي اوبـادير
بوخارينين آدي ، اوردا سوبادير
علي نظرلرينده بير خـــدادير
اسير گؤزه ل ماته لرين تئللري
قاريشيب دير بير- بيرينه ائللري"
داغلار دييارىنين شاعيري يوردونو قاريش- قاريش گزيب و داغلاريندا اولان گؤزه ليکلري و خوصوصييت لري بير اوستا نققاش کيمي تصويره چکميش٫ او صوبح چاغي قاققيلدايان کهليک سسيندن ، موروووتسيز شيکارچىنين گولـله سسينه قدر شاعيرانه فيرچاسىيلا ايشله ميشدير . قاباقجا دا قيد ائتديييم کيمي ماکونون ايستراتئژيک باخيمدان اهمييتينه گؤره اجنبىلري طاماهلانديريب و بو شهري اله گئچيرمک اوچون دؤنه – دؤنه هوجوم و يورويوشلر ائتميشلر. ائله بونا گؤره ده بو يوردون ايگيدلري اؤزلريني نيظامي باخيمدان داييماً حاضير شراييطده ساخلاميشلار . اونلار داشلاري بير- بيرلرىنين اوستونه قالاياراق سنگرلر دوزه لتميشلر . شهرين هنده ورينده کي حيصارلار و تاريخي داها اسکي لره قاييدان دامباط خاراباليقلاريندا قالان سنگرلر بو جومله دنديرلر. شاعير پناهي جوانلارين ايگيدليييندن سؤز آچارکن يازير:
"تاپانجا آسلانيب جوان بئلينـدن
آرارات دؤيوشونده، تورکين اليندن
شجاعت وار ، آذربايجان ائلينـدن
بو جوانلار، چوخلو دؤيوش گوروبلر
سنگر اوچون داشي –داشا هؤروبلر"
يازين ايکينجي آيىنين سونلارينا ياخينلاشارکن ياييليملار، اوتارماغا اويغون وضعييتده اولورلار. بو واخت مال داوار ساخلايانلار يايلاغا دوغرو حرکت ائتمه يه حاضيرلاشارلار . شاعير کؤچمک زامانىنين چاتماسيني بو گؤزه ل ميصراعلارلا بيان ائتميشدير:
"ياز گلنده ، داوارلاري ييغــارلار
قيشلاق قاپيلارين ، داشدان تيخارلار
ياواش-ياواش اوبالارا چيخــارلار
نه اسيري سونبول ، بولاق باشيندا ؟
گئچي اوتلار کمرلرين باشينــدا!"
ماکونون کؤچري ائلاتىنين چوخوسو کورددورلر. مال داواري چوخ اولان بعضي عجملر ده ياز گلنده قيشلاقدان يايلاغا دوغرو کؤچرلر. يوز ايللر بويو گئنيش و يام ياشيل ياييليملارين و اوجا داغلارين اتكلرينده ياشايان بو اينسانلار، اينسان مدنييتينه ديرلي اثرلر بخش ائتمکله ياناشي اؤزلريندن زنگين و بارلي فولکلوريک خزينه ده ياديگار قويموشلار؛ آمماچوخ تاسسوفله ماشينيزمين آغير پنچه سي آلتيندا ازيشديريلن اينسان اوغلونون بيريسي کيمين بو کؤچري ائلاتين اؤزلرينه خاص فولکلور ، دب و عادتلرىنين آرادان گئتمکده اولدوغونون شاهيدىييک . ايندي ماکونون کؤچري ائلاتىنين چوخوسو تاختاقاپي اولوب کندلرده و شهرلرين؟ شاعيرين کؤچري ائلاتين قيشلاقدان ، يايلاغا دوغرو کؤچمه لريندن ، اونلارين او گؤزه ل و بوياقسيز ياشاييشلاريندان اوستاليقلا جيزديغي بو گؤزه ل تابلوسونا ديققت يئتيرين :
"تاماشادير ، ائل چيخاندا يايلاغا
سئل گلنده ، باهار گونو چايلاغا
بير باخ گيلان اويناخلايان دايلاغا
تولالارا ، باخ داوارين يئنينــده
خوروز ، تويوق وار آتلارين بئلينده "
شاعير، ماته آدىيلا آدلانان کؤچري کورد قادينلارىنين رنگ به رنگ گئييملرينه و اونلارين کؤچري ياشاييشيندا روللارينا توخوندوقدان سونرا بو ميصراعلاري يازميشدير:
"سحر چاغي ، چوبان قوزو چيخادير
مقصدلري چمن ، دره ، داغـــادير
چوبان واللاه اؤز ايشينده آغــادير
باخ چوبانين کورکونه، پاپاغينا
چاريغينا ، شـالينا چوماغينا "
باخين! شاعير چوبانين نه جور گونونو گئچيرديييني نئجه بير سينئما پرده سي کيمي گؤز اؤنونده جانلانديريب :
"گونده دملير چؤلده گويوم چايىني
او بيليري ، داوارلارين ســايىني
قاپي- قاپي آخشام آلــير پايىني
خلق ائتمه ييب آللاه چوبانين تايين
تئز گتيرين يازيق چوبــانين پايين "
شاعير ياشاديغي موحيطي وصف ائتديکدن سونرا بو موحيطين بير عوضوو کيمي چوبانين نئجه حيات سوردويوندن دانيشير ، داها سونرا نووبه عاييله سينه چاتير. او ننه سىنين و باباسىنين گونده ليک گؤردوکلري ايشلردن ، اونلارين آرزولاريندان سؤز آچير :
"خانيم ننه داوارلاري جم ائــده ر
سماوري کيشي اوچون دم ائــده ر
شورباسىنين ياغين بير آز کم ائده ر
يوخسول ننه، کاسيب ليغا آغلييار
بو پيس گونلر، اوره ييني داغلييار"
شاعير ننه سىنين گونده ليک گؤردويو ايشلردن دانيشاندا ؛ اونون سحر تئزدن قويونلاري ساغيب ، تنديرده بير گون اَوول آجيدتديغي خميردن قالين ، چؤره ک ياپتيغيندان سؤز آچير٫ داها سونرا :
"تميزله ييب، کوفته دؤيه ن داشيني
ساللاييب تنديرين اوماج آشيني
آغارميش توکلري، دئيير ياشيني
باشي تيتره ييري، قددي کماندير
ياشيني سوروشما، آي قيز آماندير"
بو آرادا او بيري کند قادينلاري کيمي کيشي ايله چييين به چييين چؤل ايشلرينده چابالاييب ، چاليشديغيندان يازير . شاعير کند حياتيندان ياخيندان تانيش اولدوغو اوچون کند ياشاييشينين چتينليک لريندن٫ يوخسوللوق و کاسيب ليقدان جيزديغي تابلولار چوخ طبيعي و جانلي گؤرونور:
"واللاه ! يازيق ننه ياندي ، ياخيندي
بو دونيا دا، کاسيبلارا پاخيــلدي
آدام زامانيندان ، بو ميخ تاخيـلدي
گرک کاسيب اؤله يا زحمت چـکه
يا جوت سوره يا آرپا ، بوغدا اکه "
داها سونرا شاعير باباسيندان دئيير: سحر چاغي مؤذىنين " قد قامت الصلاه " سسي ايله لبباده سين گئيب نمازيني قيلاردي ، سونرا ياالله دئييب او گونون آغير ايشلريني يئرينه يئتيرمه يه حاضيرلاشاردي . شاعير باباسىنين يايدا ، بيچين واختي قيزغين گونش آلتيندا اوراغينان اوت بيچمه سيني بو ميصراعلاردا جانلانديرميشدير :
"حاجي بابا ، يايدا بيچين بيچردي
قاتيق ، کوزه سويو، آيران ايچردي
چاريقلارين ، جيريغيني تيکردي
خودوم – خودوم ، ايستي سويو ايچردي
اوراغينان ، ساري سونبول پيچــردي "
بو آرادا قيزغين گونشين آلتيندا ، هر اون باغ بيچديکدن سونرا چوبوغونو چاغلييار، بير آز دينجليب بير تاس آيران ايچيب سرينله ديکدن سونرا گئنه ايشه باشلاردي . شاعير بو تابلويو بير آز شاعيرانه آنلاتديقدان سونرا يازير :
"شوخوملاري آياق يالين گزردي
اوزه رلييي تئل باغينـا دوزردي
باليخ کيمي، ســـودا اوزردي
ساري سودا ، باخ باليغين سـايينا
قورباغا ، قور قور باجىنين هايينا"
بيچين قورتارديقدان سونرا کوله شلري خرمنده بير يئره يغيب سونرا اؤکوزو وياخود آتينان جئهره قوشوب بوغدا ، آرپاني ، ساماندان آييرد ائده ردي . شاعير باباسىنين ديليندن بو ميصراعلاري قلمه آلميش دير :
"نالچي گليب ، ناللييارام من سني
قويما قالا بو قوجــانين خرمني
وئررم ييغار آخـوروندا کرمه ني
يازيخ آتيم دولان جئهره دولاندير
بوغدا يئلن ، سامانلاري بـولاندير"
داها سونرا شاعير ننه سىنين ايستک و آرزولاريندان سؤز آچير. اونون مشهد زييارتينه اولان شووق و عئشقيندن دانيشير . ننه قيش گونلرىنين بيريسينده تنديرين ايستىسينده قيزيشان اريني ديله چکير :
"گلن يايدا ، من ييغارام خرمني
تلله يه رم ، قاليخلاري ، کرمه ني
آپار زييارته حاجي ! سن ، مني
منده اولوم مشــهدي ، خانيم ننه
دوعا ائديم ، سحر ، آخشام من سنه. "
مشهده گئدنلرين آدلاريني چکنده هوسله نير ، تله سير قوللاريني او" حرمه "چاتديرسين. آنلارين محببتي ، آرزولاري ، رؤويالاري ، دوعالاري مگر قورتولاندي . شاعير ننه سىنين مئهر آيىنين اون آلتىسيندا قيليشلانميشا گئديب قوربان كسدير مه سيندن ، معبودويلا راز و نيياز ائتمه سيندن ، آرزولاري ، رؤويالاري گرچک لشسين دئيه بير چالييا جيندا باغلاماسيندان دئيير :
"قره سورمه هر گون چکير قاشينا
سن باخگيلان ، بو آروادين ياشينـا
هر ايل گئده ر قيليشلانميش داشينا
قوربان کسر، چالىيا جيندا باغلار
اوزون دايار، قره داشا آغـلار ."
سونرا شاعير يوردونون دب و عادتلريندن دانيشير، نووروز بايراميندان دئيير . نووروز گلنده يئره ايستي نفس گلير. قارين ، بوزون يئريني تزه جه آچان غونچه لر، گوللر آليرلار. شاعير نووروزون گليشيني بو کلمه لرله ترننوم ائتميشدير :
"نووروز عمي ، بايرامدا گول گتيره ر
آغ شوکوفه ، بياض قاري ايتيـره ر
باهار يئلي ، بوغدالاري يئتيـره ر
ده دم بايرام اوچون ژاکت آلاردي
کاسيب ليقينان يازيق ده دم چالاردي"
هابئله شاعير او گونلرين تويلاريندان سؤز آچير . قيز، اوغلان بير-بيرلريني سئوسه لر، اوغلان عاييله سي طرفيندن بير آغ ساققال ويا خود آغ بيرچگ ، قيز ائوينه ائلچي گئده ر ، قيزعاييله سيندن سؤز آلديقدان سونرا همان گئجه قند سينديريب ، قيزين بارماغينا اوزوك تاخارلار . بوندان سونرا قيز ، اوغلان نيشانلي اولورلار . خينا گئجه سي موشاطه ، گليني بزه ر اونون بارماقلارينا و الىنين ايچينه خينا ياخار . بو گئجه جوانلار ياللي توتوب ، چاليب اويونويارلار .
"اوزه رلييي سپه ر ، مانقال الينده
تيرمه شالي ، وار، دامادين بئينلده
پونچاقلار آسيليپ گلين تئلينده
دوواخ چکيب قيرميزي شالدان اوزه
بير باخگينان ، سورمه لي ، جئيران گؤزه "
گلين چيخان گون جوانلار آت چاتديريب ياريشارلار ، تويون قاباغيندا دا خونچالار داشينار .
"چرچي ، سانجاق مارقا داراغين ساتار
گلين شالين ، آتلي آتينــــان آتار
گومک نن آشپز ، آشلاري قاتــار
گلين تويو ، گؤزه ل اولار، سئـومه لي
چوخ ياخشىدير ، کتلي تويو گؤرمه لي "
کندلرده اولان تويلاردا هامي دئييب گولر ، شادليق ائده ر ، حتي ديلله نچىلر ده تويدان پايلاريني آلارلار .
"چالينــان داما دا آغاش بزه رللر
او آغــاجا ، نار –خورماني دوزه للر
خوروز ، تويوق ، قويون باشي اوزه للر
مُوطروب چالار سازين ، پوله ر ضيرناسين
دولدورار، آشينان ســـائل کاساسين"
طبيعتين رنگ دئيشمه سي ، فصل لرين يئرلريني بير- بيرلريله عوض ائتمه سي شاعيرين ياراديجيليغيندا اؤزونه خاص يئري واردير. او اثرىنين موختليف بؤلوملرينده فصل لرين گليشيني گؤزه ل ميصراعلارلا وصف ائتميشدير . بو ميصراعلاردا شاعير پناهي داها چوخ بير ناتوراليست شاعير کيمي گؤرونور. يازدا ايلديريملار شاققيلداييب ، چاخماق کيمي چاخاندا ننه سىنين آرارات داغينا دوغرو دؤنوب باخماسيني بو شکيلده ترننوم ائتميشدير :
"ايلديريملار ، يازدا چاخماق چالاردي
خانيم ننه ، آراراتا باخـــاردي
بالاغينا قره به زير ياخـــاردي
قشوولايار، گاميش لاري ، ياغلييار
داغداغاني گــاميشينان باغليار"
پاييز فصلي گليب چاتاندا طبيعت دون دئييشير بير آيري رنگه دؤنور ، کؤچري دورنالار بو ديياردان او دييارا کؤچرلر. آغاجلارين يارپاقلاري ساراليب تؤکولور .. . کوچه ده آدديملار آلتيندا سسله نن او يارپاقلارين سسي ، ياغيشدان سونراکي او تورپاغين قوخوسو ، شاعيرلر اوچون بير ايلهام قايناغي اولورلار . شاعير پناهي پاييزين گليشيني بو ميصراعلاردا جانلانديريب :
"شلاله لر يئر سينه سين يــارالير
بو ، داغلاري ، دره لــري آرالير
پاييز وقتي ، داغلار آللاه ، سارالير
ائله بيل قيزيل دير ، تؤکوب داغلارا
خزه للر تؤکولوب، گؤزه ل باغلارا "
قيش فصلينده ايسه هاوا سويودوقدا قوجامان داغلارين باشلاري دا آغارماغا باشلار، دره – داغلار آغ دون گئييرلر . طبيعت درين بير يوخويا دالار. شاعير قيشين ياخينلاشماسيني ماکونون اطرافيندا يئرلشن اوجا چيرکين آدلي داغلارينا ايشاره ائده رک بو گؤزه ل ميصراعلاردا قلمه آلميشدير :
"قار ، قالاندي ، بو داغلارين باشينـا
کفن ساردي کمره نين قاشينـــا
سن باخگيلان ، آغ دون گئيه ن داشينا
آل ياشيل لي داغلار آللاه آغاردي
سئل گـلردي دره لري ياراردي "
شاعير قيشين گؤزه ل منظره لريني ، بوز باغلايان گوللري ، دومان توتان چيرکين داغين زيروه سيني بير مينياتور لووحه سي کيمي گؤزلر اؤنونده جانلانديريبدير:
"دومان توتدو چيرکين داغين باشيني
قار بولادي دره، تپه ، داشـــيني
سوروشمايين قوجا داغين ياشــيني
دؤندو سولار گؤللرده قاز قاريلدير
گؤللر اوزو بوز باغلاييب پاريلدير"
شاعير اثرىنين آخيرلاريندا بير داها خيال يئلکنيني آچير خاطيره دنيزينده سفره چيخير. او گئچن گونلري يادينا سالير کدرلنير ، اوره يي آغرير، او خاطيره لردن آجي حسرت و کدرله ياد ائدير :
"داها دئمه کتلي تويوندان عابباس
کتلي ، گلين –داماد اويوندان عابباس
آز دئ گيلن چوبان هـاييندان عابباس
ياديما دوشنده کندين داغلاري
او گزمه لي چئشمه لري٫ باغلاري "
يوخ !… شاعير ائليني اونودماييب هر آن آنيلاريندا روويالاريندا شئعرينده ياشاتماغا چاليشير . کندلىيه بورجلو اولدوغونو بو ميصراعلاردا بيان ائدير :
"نه قدر دئسم کتلىدن آز دئميشم
کتلىلرين لور- شورونو يئميشم
بو کتلىنين چاريقلارين گئيميشم
گئجه ايچينده آغيــلدا ياتارديم
اوشاخلارنان دؤرد آشيقي آتارديم"
شاعير "پناهي" اثريني بو بندله قورتارير:
"کتلي ! آتما پناهىني ائلـيندن
من قورخمارام دوشمانلارين فئليندن
ائشيتميشم او قارىنين ديليندن
موسلمان ، قارداشين گرک آتماسين
هموطني اجنبىيه ســاتماسين !!"
بو سون ميصراعلاردا ، شاعير؛ درين ايجتماعي دوشونجه لريني ايفاده ائتميشدير .
سون
جئيرانيم ؛ ماراليم؛ هاردا قالدين گلمه دين ؟ قاش قارالدی گلمه دين... (1)
آهوی من ؛ مارال من ؛ کجا ماندی که نيامدی ؛ افق سياه شد و نيامدی ...
ياريم گئديب تك قالميشام
نه گؤزل ايدي ياريم جانيم (2)
آذربايجانين قهرمان داغچي اوغلو، محمد اورازين خاطيره سينه
یاشیل یول " آذربایجان قادینلار داغچی قوروپو"نون بيلديريسى:
" محمد اوراز" ین آناسی دیلی ایله
جئیران بالام ، گؤزل بالام٫ ناز بالام
غم یوردوندا عؤمرو اولان آز بالام
آغلاماغین یادیمدان چیخماز بالام
ایندی ده وار سنه لایلای دئیه رم
عؤمروم بویو اوغول ائی وای دئیه رم
1366- جی ایل " ساوالان " داغینین ذیروه سی ، 17- یاشیندا " محمد اوراز " آدلی بیر گنجین باشچیلیغی ایله " سولدوز (نقده)" گنج داغچی قوروپونون قوناقچیسی اولموشدو . بیز ده ایلک دفعه " تبریز"ین موخابيرات خانیملاریندان تشکیل ائتدیيیمیز " آذربایجان داغچی قادینلار" قوروپو ایله ساوالان ذیروه سینی فتح ائتمیشدیک . آذربایجانین دوغوسوندان بیز ، باتىسیندان ایسه گنج " محمد اوراز " داغچی قوروپو، " سولطان ساوالان " ین قوناغی اولاراق بو داغین ذیروه سینده بیربیریمیزله گؤروشدوک . ائله او گؤروشده بو گنجین ايراده سینه ایناندیم ، و سونرا "محمد اوراز " اوکسیژئن کپسولوندان ایستفاده ائتمه دن هیمالایا داغینین " ائوئرئست " ذیروه سینی فتح ائدن ایلک آذربایجانلی و ایرانلی داغچی قهرمان اولدو !
نهایت ... بو داغچی قهرمان یئنه " هیمالایا " داغینین قوربانی اولدو !
"محمد اوراز "ین فاجيعه لی اؤلومو دونیانین بوتون داغچیلارینی ، خوصوصیله ایرانلی و آذربایجانلیلاری دریندن کدرلندیردی . بیز ، آدی دونیا قهرمانلاری سیراسیندا ابدی یاشایان آذربایجان قهرمانی نین فاجيعه لی اؤلومونو دونیا داغچیلارینا ، وطنداشلاریمیزا ، خوصوصیله قهرمانیمیزین حؤرمتلی عاييله سینه باش ساغلیغی وئره رک سایین " اوراز " عاييله سینه اولو تانریدان درین دؤزوم دیله ییریک .
یاشیل یول " آذربایجان قادینلار داغچی قوروپو" سوروملوسو :
تبریز - عدیله طهماسبی
---------------
به ياد فرزند قهرمان آذربايجان٫ كوهنورد "محمد اوراز"
اعلاميه جمعيت زنان كوهنورد آذربايجان٫ "ياشيل يول" (راه سبز):
از زبان مادر "محمد آراز"
جئیران بالام ، گؤزل بالام٫ ناز بالام
غم یوردوندا عؤمرو اولان آز بالام
آغلاماغین یادیمدان چیخماز بالام
ایندی ده وار سنه لایلای دئیه رم
عؤمروم بویو اوغول ائی وای دئیه رم.
در سال 1366 قله كوه ساوالان (سبلان) پذيراى گروه جوان كوهنوردى سولدوز (نقده) به سرپرستى جوان 17 ساله "محمد اوراز" بود. ما نيز -گروه زنان كوهنورد آذربايجان كه از زنان مخابرات تبريز تشكيل داده بوديم- براى نخستين بار قله ساوالان را فتح مىكرديم. ما از شرق آذربايجان و گروه كوهنوردى محمد اوراز جوان از غرب آن٫ ميهمانان اين كوه٫ در قله ساوالان با همديگر ملاقات مىنموديم. در همان تك ديدار من به اراده محمد آراز ايمان آوردم و بعدها محمد اوراز بدون استفاده از كپسول اكسيژن نخستين فاتح آذربايجانى و ايرانى قله اورست كوه هاى هيماليا شد!
و سرانجام .....اين كوهنورد قهرمان قربانى همان كوه هيماليا گشت!
مرگ فاجعه آميز محمد اوراز همه كوهنوردان بويژه آذربايجانيان و ايرانيان را عميقا متاثر نمود. فوت فاجعه آميز قهرمان آذربايجان را٫ كه نامش در شمار قهرمانان جهان ابدى خواهد زيست٫ به همه كوهنوردان٫ به هم ميهنان٫ و بويژه به خانواده محترم قهرمانمان تسليت
گفته و از خداوند متعال براى عائله گرامىاش صبر جليل آرزو مىكنيم.
مسئول گروه كوهنوردان زن آذربايجان ياشيل يول:
عديله طهماسبى
--------------
1- روزنامه اعتماد به مناسبت درگذشت محمد اوراز- 17 شهريور 1382
2- صادق آقاجانى-رئيس فدراسيون كوهنوردى- در مصاحبه با ايلنا- 17 شهريور 1382
--------------
نوشته هايى به مناسبت فوت محمد اوراز:
محمد اوراز آللاها قاووشدو.... زيروه دن زيروه يه مهرداد تبريزي
محمد اوراز، آذربايجانلي اورست فاتحي آراميزدان گئتدي! نويد آذربايجان
تبريزلي شاعير و عاشيق
"سئودا" خانيم دان ايكى شئعر
چوخ باش آچيق آياق يالين گؤرموشم داراييبان قارا ساچـــين هؤرمــوشم
كدرله نيب آغـــلاميشام، گولموشـم
خــــلق اولدون شؤهرتــه سن٫ آدا، دونيا
قانلي گؤزياشىيلا آغلار قويوبسان
داغلارىيـــــلا اوركلري سويوبسان
وفان يوخدور٫ اؤز ائليند ن دويوبسان
يانــــديردين اينساني سن اودا، دونيا
ازل آل ائيـــله ييب گولـدون اينسانـا
قــوجاغيندا گزيب سولدون سـن آنا
اوزون گولدورمه دين٫ گتيردين جانا
دوغرودان ديمه ز سن هئچ زادا، دونيا
سئـودا چكيب آهي- زاري آغلاييـب
اوره يــينــي ائـــللرينــه باغلاييـب
هيجران اودو سينه سيني داغلايـيـب
سن دوشدون بير گونده مين مودا، دونيا
٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭
ائولادين بختييار٫ اؤزون بـــختييار
ايسته كلي ساييلدين آنادان وطن
پارلاق اولدوز كيمي گؤيه اوجالدين
جان دئميشم ازل بينادان وطن
شرفله ياشاييب اوغلانين٫ قيزين
اوره كلرده گزير تاريخين٫ ايزين
قـــهرمان آدلانان آنا تـــبريــزين
قدريني نه بيلير اونودان وطن
سئودا اوره ييندن ايسته يير سني
يارالي قلبينده بسله يير سني
هركس كي ناداندير پيسله يير سني
اونا قارانليق اول منه دان، وطن!
آي حضرات! چاره قيلين درديمه
مني آتيب كنار٫ جانانيم گئتدي
قلبيمي قلبينه باغلايانماديم
جان دئييب اوره ك دن يانانيم گئتدي
اسيرگه دي عئشقي٫ دؤندو ايلقاري
گؤزياشيمي اوزومده ائيله دي جاري
قالمادي ازل كي عئشقين آثاري
اوره ك ده درديمي قانانيم گئتدي
سئودايام٫ سئودالي اولدوم دونيا دا
چكديييم زحمت لر گئديرلر بادا
يار منيم كؤنلومو وئريبدير يادا
ايلقار وئريب ايلقار دانانيم گئتدي
