türkxatun 



türk qadın xatun arvad qız ana bacı yoldaş arxadaş emekçi



SOZUMUZ LINKS

Turkxatunتورك خاتين qadincaقادينجا تركه ن- تركيم وئبلاقي بيزيم مرضييه

سٶزوموز سٶزوموز

سؤزوموز- وبلاگ عمومى تركهاى ايران
سؤزوموز- در پرشين بلاگ
ايلخان- تركهاى جنوب و مركز ايران
افشار- وئبلاگ تركهاى خراسان
آدليم توركلر- مشاهير تركهاى ايران
شاه ايسماعيل ختايى صفوى
دده قورقود وئبلاگى


HOME
ARCHIVES
EMAIL



Moda-Deb Xeberleri

Moda-Deb

باغلانتىلار-لينكلر-سايتلار

گونئی آزه ربایجان قادین درگیسی قادینجا-آزه ربایجان قادین درگیسی
Qadın
آذر قادين(حقوق زنان حقوق بشر است)
گونئی آزه ربایجان اؤيره نجي قادینچیلار
آزه ربایجاندا قادین سسی
توركييه قادينلاري
قادين-اردم وئبلاگى
دورنا- قادين صحيفه سى
تريبونت- قادين مسئله سى بؤلومو
قادين مساله سى-اوجاق
قادين لار- آمئريكانين سسى رادييوسو

جمعيتهاى زنان در آذربايجان- آذربايجاندا قادين درنكلرى


Çağdaş Azerbaycan Kadınları
Creative Women Association
Azərbaycan Qender İnformasiya Mərkəzi
Azərbaycan Qadınlarının Respublika Cəmiyyəti
Azərbaycan Qadınlarının Bakı Asosiyasiyası
Azəri-Türk Qadınlar Birliyi
Dilarə Əliyeva adına Azərbaycan Qadın Huquqlarını Müdafiə Mərkəzi
Azerbaycan Qadın ve İnkişaf Mərkəzi
"Sevil" Azərbaycan Qadınları Məclisi
"Neftçi" Qadınlar Cəmiyyəti
Azərbaycan Respublikası "Əlil Qadınlar" Cəmiyyəti
Azərbaycan Respublikası "Universitet Təhsilli Qadınlar" Cəmiyyəti
Yəhudi Qadınlarının Humanitar Asosiyasiyası
Azərbaycan Respublikası "Nəcib xanımlar" İncəsənət Birliyi
Azərbaycan Respublikası Yaradıcı Qadınlar Asosiyasiyası
Şəhid Uşaqları və Anaları Xeyriyyə Mərkəzi
Qender və İnsan Huququ Araşdırma Birliyi
"Qadın və Muasir Dünya" Sosiyal-Xeyriyyə Mərkəzi
"Göyçe Gölü" Qadınlar Cəmiyyəti
"Ãœmid" Analar Cəmiyyəti
Qadın Problemlərinin Tədqiqatı Birliyi
"Sənsiz" Xeyriyyə Cəmiyyəti
Azərbaycan Ziyalı Qadınlar Birliyi
Azərbaycan Qadın-Menecerler Asosiyasiyası
"Tomris" Analar Cəmiyyəti
"Məneəvi Tərəqqi" Qadın İctimayi Birliyi
Respublika "Şəhid Anaları" Xeyriyyə Mərkəzi
"Azәrbaycan Qadınları Zaqafqaziyada Sülh vә Demokratiya Uğrunda" Tәşkilatı
Başqa Təşkilatlar

Audio-Video

Xurşid Banu Natəvan- Şe'ləri
Qulaq Asın: Azərbaycan Mahnıları- MP3
سحر خانيم: ايتگين اولدوز
نيگار رفیع بیلىدن بير شئعر: یئردن قالخان طيياره لر
گوگوش واشينگتوندا
قادينلارين آذربايجان و دونيادا ساتيلاماسي
فيرانسادا ايسلامي حيجاب مساله سي
آذربايجاندا قادينلارين سئچگیلرده ايشتيراکی
آمريكادا قادينلارا تجاووز
ايراندا قيز و قادينلارين دورومو- وضعيت زنان و دختران در ايران
Listen To Aziza Mustafazade
فيدان و خورامان قاسيمووايلا-ابوظبى كونسئرتى

زهره وفايى: آثار-ياپيت لار

آذربايجانين ميللي حركتي و آمريكا
تاريخ بيزي گؤزله مه يه جك!
آفت هاى حركت ملى
عصرين هانسى بؤلومونده دايانميشيق؟
نارضايتي ها را جدي بگيريم!
اشتباه بزرگ خليفه معتصم
حيدر عم‌اوغلو
مزدك
چرا آذربايجان قهرمانان خود را از ياد نمي برد؟!
آثار باستاني آذربايجان به روايت تصوير -۱
اوشاق نمايشي: يارديم چيل دوستلار
زهره وفايي نين اثرلري
غوربتده‌ سؤنموش‌ اولدوزلار
زهره‌ وفائی‌: «مكتوب‌»
انجمن‌ كتاب‌ دوستان‌ آذربايجان‌

يازار-قوشوقچو-آراشديرماچى-اديب. نويسنده-شاعر-محقق

پريسا بابائی‌ فرد
مينا اسدلي
فريده اصغرنيا
ثريا بخشي
ليلا حيدري
عاشيق پرى خانيم
شمس كسمائى
ايرئنه مليكوف
زهره وفايى
پروين اعتصامى
خورشيدبانو ناتوان
مه ستى گنجوى
مدينه گلگون
حكيمه بلورى
شراره انصارى

Məqalələr-Azərbaycan Türkcəsində

قادينلاری آييريتماغی ياساقلاما کونوانسييونو
آذربايجان قادين‌ حركاتي: تئللي‌ زري‌ و سريه‌ خانيم‌
ايسوئچلى قادينلارين ايجتيماعى-سيياسى دوروملارى
حيجاب رونئسانسى
بيرليكده ياشاما و هله ده سئوگيلى قالابيلمه
آذربايجاندا قادين مطبوعاتى

يازيلار-آراشديرمالار. نوشته ها-بررسىها

زنان‌ تبريز در سنگرهاي‌ مشروطه‌خواهي
حق راى زنان آذربايجان: نخستين در ايران وعالم اسلامى
زن ترك هرگز در هم نخواهد شكست
مساله زن و تبعیض جنسی در ایران-صداى اروميه
ستم ملي و ستم جنسي در ايران-عليرضا اردبيلى
ملاحظاتى در باره مساله زن-اشرف دهقانى
٨ مارس روز جهانى زن-اشرف دهقاني
ويژه نامه روز جهانى زن-دونيا قادين گونو. آبتام
جايزه صلح نوبل در خدمت تداوم خشونت در ايران

Women of Azerbaijan- English Articles

Seljuk female clothing
Women in Turkish Safavid Era
Timurid and Safavid Women in the Visual Arts
Women's Rights in Azerbaijan
Status of Women in Azerbaijan
Azerbaijan: Women And Work
Rights for Women, Mirvarid Dilbazi
To Marry A Westerner?

كتابخانه زن- قادين كيتابليغى

داستان زندگى رفيق هريسى- مرضيه اسكويى
دختران كولى- مرضيه اسكويى
تجربه نخستين مرگ- مرضيه اسكويى
برخي از آثار اشرف دهقاني

سياست دونياسى- دؤولت قادينلارى. دنياى سياست- دولت زنان

توميريس
طاهره زرين تاج قره العين
طاهره زرين تاج قره العين
مرضيه اسكويى
اشرف دهقانى
فاطمه امينى
زينب پاشا
تئللى زرى- سرييه شاهسئون

ملكه لر٫ پرنسس لر

زهرا خانم تاج السلطنه قاجار
ملكه جهان قاجار
مهد عليا
شاهزاده اشرف فخرالدوله
عصمت الملوك دولتشاهى

رسيم-هئيكل-معمارليق. نقاشى-مجسمه سازى

فرح نوتاش
مهشيد رحيم تبريزى
سپيده فرزام
فرح اصولى-زنجان
Mustafa Zadeh Aziza

صحنه-سينما-تئاتر

گوگوش: رسيملر- عكسها
جميله شيخى
تهمينه ميلانى
مينا جعفرزاده
افسر اسدي
ثريا حكمت
نسرين مقانلو
فرحناز منافى ظاهر
زيبا نادري
شيرين بينا
First Azerbaijani Woman on Stage, Shovkat Mammadova

موسيقى-رقص-باله-آواز-اوپرا

آتشپاره-اقدس نجفى برين
فايقه آتشين گوگوش
پروانه خانم قشقايى
تاج السلطنه قاجار
عزيزه مصطفىزاده
خرامان قاسيمووا
فيدان قاسيمووا
Azerbaijan's First Ballerina, Gamar Almaszade
Opera Singer, Khuraman Gasimova
Aziza Mustafa Zadeh: Jazz, Mugam, Essentials of My Life
All Eyes On Aziza
The Oriental Princess of Jazz

دب- مد- گؤزه لليك

Modeling and Fashion in Azerbaijan
ريتا جبلى
نيگار طاليبووا

ورزش-ايدمان

Azerbaijani women and Circus Life

سايتهاى پروين اعتصامى

 
<$BloFriday, October 31, 2003
Azerbaycanlı xanım Nobel mükafatı aldı - AZER Cemiyyeti


AZER Cemiyyetleri hüquq müdafieçisi xanım Şirin İbadini Nobel mükafatı alması münasibet ile tebrik edir.


İnsan hüquqları ve demokratiya ugrunda mübarize eden soydaşımız İbadi xanıma Nobel mükafatını tebrik edib ve arzu edirik ki xanım Şirin İbadi gelecekde Azerbaycan Türklerin milli hüquqlarını da müdafi etsin.


Manaf Sababi
AZER Cemiyyeti, Lund, Sweden
2003-10-15

Şirin İbadi'ni tebrik edirik!
Azerbaycan Demokrat Firqesi Ve 21 Azer Teşkilatı


Azerbaycan Demokrat Firqesi Ve 21 Azer Teşkilatı adından "Nobel" sülh mükafatı alan hemvatenimiz Şirin İbadi'ni ürekden tebrik edir, ona insan haqlarının xususile qadın ve uşaqların hüquqlarını mudafie etmek uğrunda apardığı mubarizede muveffeqiyyetler arzulayırıq.


İran'da azadlıq ve demokratiya uğrunda geden mubarize geniş miqyas almış, bu mubarize hem siyasi azadlıq, hem de ölkede yaşayan milletlerin o cümleden Azerbaycanlıların milli huquqları uğrunda geden mubarizedir. Bu mubarizede İran'da yaşayan xalqlar ve onların qabaqcıl ziyalıları iştirak edir. İran Türklerine mensub olan Şirin İbadi de onların önünde geden bir ziyalıdır.


Qadınların huquq beraberliyi uğrunda geden mubarize esrin ve zamanın teleblerine uyğun mubarizedir. Şirin İbadi'ye Nobel mukafatı verilmesi de dünya ictimaiyyeti terefinden bu mubarizeni mudafie etmek demekdir.


Azerbaycan Demokrat Firqesi ve 21 Azer Teşkilatı bu munasibet ile bir daha Şirin İbadi'ni tebrik edir, ona insan huquqlarının mudafiesi uğrunda apardığı mubarizede muveffeqiyyetler arzulayır.
15/oktyabr/2003



پيام تبريک از سوي بنياد زبان و فرهنگ آذربايجان به خانم عبادي

رضا براهني

خانم شیرین عبادی


مایه مباهات همه ترک تباران ایران در همه جاست که حضرتعالی در سایه خدمات خود در راه رفع ستم از زنان، کودکان، زندانیان سیاسی، روزنامه نگاران و آزادیخواهان کشورمان به دریافت جایزه افتخار آمیز صلح نوبل نایل شده اید.


به رغم ستمی که بر ترک تباران ایران از لحاظ زبانی، ادبی، فرهنگی و حقوقی رفته است، چه تسلای خاطری برتر از این که زنی از همان تبار جایزه ای به این گرانقدری را در سایه کاردانی، همت و استقامت در خدمت به انسانیت از آن خود کرده است.


بنیاد زبان و فرهنگ آذربایجان ایران در کانادا با مسرت تمام تبریکات صمیمانه خود را به شما تقدیم میدارد، و امیدوار است که شما در ادامه خدمت به اعاده حقوق زنان، کودکان، روزنامه نگاران و نویسندگان و سایر محرومان و ستمدیدگان کشورمان کماکان پیروز و موفق و سربلند باشید.


با احترام و تشکر، رئیس هیات مدیره بنیاد زبان و فرهنگ آذربایجان ایران در کانادا
رضا براهنی

posted by <$BloSunday, October 26, 2003



معرفی كتاب
يادنگاره‌های زندان - سودابه اردوان
نويسنده و طراح: سودابه اردوان


سودابه اردوان نويسنده، هنرمند نقاش و مجسمه‌ساز متولد تبريز است که از سال ۱۹۹۶ بعنوان پناهده سياسی ساکن کشور سوئد می‌باشد. هنگامی که وی دانشجويی ۲۳ ساله در تهران بود توسط رژيم بنيادگرای جمهوری اسلامی بدليل فعاليت سياسی دستگير و روانه بيدادگاه می‌شود.



او که از فعالين و مبارزان راه آزادی، دموکراسی و جنبش پيشرو زنان است، هشت سال از بهترين سال‌های زندگی خود را در زندان‌های مخوف اسلامی از جمله اوين و قزلحصار بسر برده و از بازماندگان فاجعه‌ی ملی سال ۶۷ می‌باشد. يادنگاره‌های زندان مجموعه‌ای از خاطرات دردناک اين سال‌هاست که به همراه مجموعه‌ای بی‌نظير از نقاشی‌های اين هنرمند منتشر می‌شود.


جمعه ۲ آبان ۱۳۸۲


... مرا به سلول انفرادی در بند آسايشگاه می‌آورند و در را قفل می کنند. وارد سلول می‌شوم، احساس می کنم ديوار‌های سلول به من فشار می‌آورند. تا کی بايد با اين ديوار‌ها زندگی کنم؟ سايه‌ام را بر روی ديوار روبرو می‌بينم. به خراشيدن ديوار بر‌می‌آيم، فايده‌ای ندارد، بيش از اندازه سفت است. نوک مدادی را که در درز چادرم جاسازی کرده‌ام بيرون می‌آورم. خطی دور سايه‌ام می‌کشم حالا دو نفر شده‌ايم. اين نفر دوم را دوست دارم و سعی می‌کنم که مواظبش باشم. ورزش می‌کنم، راه می‌روم و ناخودآگاه به حوادث اين چند سال فکر می‌کنم. هر لحظه دچار حالتی هستم؛ مضطرب، عاشق و متنفر. اجازه نمی‌دهند تا وسايل‌ام را به سلول بياورم. چند روز بعد مسواک حوله و چند تکه از لباس هايم را به من می‌دهند. تعدادی کاغذ را هم از قبل مخفيانه با خودم به سلول آورده‌ام. اما هيچ مداد و يا خودکاری را برای نقاشی کردن ندارم. با خودم فکر می‌کنم به هر شکلی شده من بايد بر روی اين کاغذ‌ها نقاشی کنم و آنها را خالی نگه ندارم. به فکر درست کردن رنگ با چای ليپتون می‌افتم. کيسه چای ليپتون را در کمی آب می‌خيسانم. سپس بر روی لوله شوفاژ گرمی که از سلول رد شده خشک می‌کنم. رنگ قهوه‌ای زيبايی به‌دست می‌آيد و حالتی شبيه آبرنگ پيدا می‌کند. برای اين رنگ احتياج به قلم‌مو دارم. تصميم می‌گيرم از موی سرم قلم‌مو درست بکنم. تيغ مداد‌تراشی را نيز در چادرم جاسازی شده دارم. آن را بيرون می‌آورم. حال به نخ محکمی نيز احتياج دارم. از جورابم نخ نايلونی را بيرون می‌آورم و اتفاقی از کف سلول هم يک خلال دندان پيدا می‌کنم. يک تکه از موی سرم را با تيغ مداد‌تراش می‌برم. آنها را مرتب می‌کنم و به سر خلال دندان می‌بندم. سپس نوک موها را يک بار ديگر با تيغ مداد‌تراش می‌برم. آنها را منظم می‌کنم و به سر خلال دندان می‌بندم. نوک موها را بار ديگر مرتب می‌کنم و قلم را امتحان می‌کنم. خوب است و می‌شود با‌ آن نقاشی‌کرد. شروع به کشيدن چهره‌هايی خيالی می‌کنم. نمی‌دانم چه شکلی خواهند شد. ولی بعضی از آنها بدون آن‌که تصميم گرفته باشم درست شبيه بچه‌هايی می‌شوند که در اين سال‌ها با آنها زندگی کرده‌ام. با هر چهره‌ای که می‌کشم همدمی پيدا می‌کنم. نقاشی‌هايی را که با چای می‌کشم آخرين نقاشی‌های من از زندان می‌شود. روز آخر آنها را در داخل بدنم جاسازی می‌کنم و به بيرون می‌آورم... (بخشی از متن کتاب يادنگاره‌های زندان)


سودابه اردوان نويسنده، هنرمند نقاش و مجسمه‌ساز متولد تبريز است که از سال ۱۹۹۶ بعنوان پناهده سياسی ساکن کشور سوئد می‌باشد. هنگامی که وی دانشجويی ۲۳ ساله در تهران بود توسط رژيم بنيادگرای جمهوری اسلامی بدليل فعاليت سياسی دستگير و روانه بيدادگاه می‌شود.



او که از فعالين و مبارزان راه آزادی، دموکراسی و جنبش پيشرو زنان است، هشت سال از بهترين سال‌های زندگی خود را در زندان‌های مخوف اسلامی از جمله اوين و قزلحصار بسر برده و از بازماندگان فاجعه‌ی ملی سال ۶۷ می‌باشد. يادنگاره‌های زندان مجموعه‌ای از خاطرات دردناک اين سال‌هاست که به همراه مجموعه‌ای بی‌نظير از نقاشی‌های اين هنرمند منتشر می‌شود. وی طی اين سال‌ها روابط غير انسانی حاکم بر زندان‌های رژيم اسلامی، برخورد دژخيمان و زندانيان و پيدايش و ايجاد روابط انسانی و غير انسانی بين زندانيان، عواطف، آرزوها، تلخ‌کامی‌ها، بيم‌ها و اميدها و حتا شادی‌های زندان را با کمترين امکانات و در ابعاد چند سانتيمتری به تصوير کشيده است. نقاشی‌های موجود در اين کتاب، تعدادی از اين تصاوير است که از دست زندانبانان مصون مانده و وی موفق شده است که از زندان بطور مخفيانه به بيرون بفرستد و در اين مجموعه‌ی اسناد منعکس شده است.


برای تهيه اين کتاب با آدرس پست الکترونيکی yadnegareha@yahoo.se تماس حاصل فرمائيد

posted by <$BloSaturday, October 25, 2003
شيرين شهد

تقديم به ملتي که زناني همچون شيرين عبادي را پرورانده است
شيرين عيبادى كيمى قادينلارى يئتيشديره ن ميللته سونولور



سونومدا پيلله – پيلله يول سالديم
و داغلارين زويولداق اتکلريندن
قولله لره قالديرديم کنديمي،
اوسته ليک آياغيندان چکنلرين ده
آعزيندان چالديم
مني دانانلارين،
دانلايانلارين دا ;
و قولونو داليدان باغلاديم
مني تاباق اوسته ساتانلارين،
بو « شيرين » دادي داماغيمدا ساخلاياجاغام
دامجي- دامجي دامسين آغزيما عؤمور بويو
آخي آجي- آجي شيرينلييه چاتميشام،
سوسوز يئرلرين بيتگيسينين باليدير بو
سسسيزجه بيتيشديرديم
عطيري قوللارينيزي بوغور ايندي
گول چلنگين بوينوما سالين آرتيق،
داها،
آل ياناغيمدان،
بال دوداغيمدان،
قلم قاشيمدان،
شوخ باخيشيمدان،
دئمه يين;
بارماق- بارماق باجارديقلاريمدان
کلمه-کلمه بئجرديکلريمدن
جيغيرلاردان يول آچديغيمدان
و آلني آچيق چيخديغيمدان
دئيين...
و گول چلنگينى بوينوما سالين !

ايپک(فرانک فريد)- تبريز- 25/7/1381
posted by <$BloFriday, October 24, 2003
افغانستان در مسابقات ملکه زيبايی "دوشيزه زمين"


در تاريخ افغانستان، ويدا صمد زی دومين دختر افغانی است که در مسابقات ملکه زيبايی شرکت می کند. برای اولين بار در سی سال گذشته افغانستان در يک مسابقه جهانی زيبايی نماينده خواهد داشت.


ويدا صمد زی دختر افغانی که مقيم آمريکاست در يک مسابقه جهانی زيبايی که "دوشيزه زمين" نام دارد شرکت کرده است. اين مسابقه در اوايل نوامبر در فيليپين برگزار می شود. ويدا صمد زی 25 ساله است و از 1996 در آمريکا به سر می برد. اين دختر خانم افغان همراه با 60 دختر خانم ديگر روز چهارشنبه در مانيل به رسانه ها معرفی شدند.


ويدا دومين دختر افغان است که در اين موقعيت وطنش را نمايندگی می کند. اول بار زهره داودی دختر شايسته افغان به اين موقعيت دست يافت. رژيم ساقط شده افغانستان اصرار داشت که زنان بايد از سر تا پا پوشيده باشند و در مجامع ظاهر نشوند. حال آنکه دوشيزه صمد زی در يک مرحله از مراحل مسابقه "دوشيزه زمين" بايد لباس شنا بپوشد.


ويدا صمد زی شهروند آمريکاست و در حال حاضر در دانشگاه ايالتی کاليفرنيا دانشجوی تبليغات و ارتباطات گفتاری است. او از آمريکا عازم مانيل شده است. او که با چند زبان آشناست در برنامه کمک به کودکان پناهجوی افغان در پاکستان فعال بوده و گفته می شود که قرار است در ماه نوامبر برای يک رشته جلسات گفتگو و سخنرانی از سوی سازمان زنان افغان به کابل سفر کند.

posted by <$BloMonday, October 20, 2003

ملوک باقرپور


صفرخان مرد زيست و قهرمان مرد
و او زن زيست و محو مرد ...
به مناسبت روز همه زن‌ها


سهيلا وحدتى
شنبه ۱۷ اسفند ۱۳۸۱


در روز جهانى زن اکثر ما به ياد نقش زنان برجسته تاريخ مي‌افتيم، يا زنان برجسته در شعر، يا علم، يا عرصه‌هاى ديگر زندگى اجتماعى. اما در اين روز زن بياييد به ياد زنى هم باشيم که در تاريخ هيچ نقشى ايفا نکرد، در هيچ يک از عرصه‌هاى زندگى اجتماعى برجسته نبود، دانشمند و هنرمند نبود، شاعر نبود، بلکه فقط زن بود. زنى فقير بود، تنگدست بود، همسرى وفادار بود و وقتى که شوهرش به اعدام محکوم شد و به او گفت که فکر ازدواج ديگرى کند، او گفت که "اگر يک بار ديگر در اين مورد حرف بزني، خودکشى خواهم کرد. اگر تا آخر عمر هم زندان ماندگار شدى به اميد رهايى تو، تنها دخترمان را بزرگ مي‌کنم. فکر مي‌کنم که مرا هم دستگير کرده‌اند و حبس ابد داده‌اند من هم با تو ابد مي‌کشم." و نيز مادرى با شهامت بود که در اوج تنگدستى تنها فرزندش را دست تنها بزرگ کرد، و چه بسا که زير بار منت اين و آن، و زير بار سرزنش اين و آن، و زير بار فشار افسوس و حسرت يک روز زندگى خانوادگى با بچه در کنار شوهرش روزگار نه چندان خوشى را گذراند.


او زنى بود که نامى نداشت و وقتى که همسرش در مصاحبه‌اى از ازدواجش با او مي‌گويد، بدون ذکر نام از او سخن مي‌گويد و مصاحبه‌گر مجبور مي‌شود که مشخصا اسم او را بپرسد "اسمش چه بود؟" شايد چون که او هويتى نداشت جز در رابطه با شوهرش. او در هيچ کجاى دنيا صدايى نداشت، مثل ميليونها زن روستايى و بى سواد و فقير زندگى کرد و مرد و کسى نام او را اکنون پس از مرگش نمي‌داند همانطور که کسى نام او را در زندگي‌اش هم نمي‌دانست. اگر چه شوهرش در همه ايران قهرمانى بنام بود و همه ما او را مي‌شناسيم و ايستادگى او را ستايش مي‌کنيم. اگر چه در رثا و بزرگداشت شوهرش نوشتند و شعر گفتند و خاطره نوشتند و مقاله نوشتند و مراسم سخنرانى و بزرگداشت برپا کردند... اما کسى نامى از او نبرد و کسى از او يادى نکرد، او که شريک زندگى شوهرش بود، او که شريک دردهاى ناشى از قهرمانى شوهرش بود، و او که شريک زندگى قهرمانانه شوهرش بود.


او ملوک باقرپور اولين همسر صفر قهرمانيان بود. ملوک باقرپور آنقدر بى بضاعت بود که سالهاى سال نتوانست به ديدار شوهرش برود و مردى را به دخترش نشان بدهد و به او بگويد "اين پدر توست!" عاقبت شوهرش را نديد و با درد حسرت ديدار، و شايد هم از درد حسرت ديدار، از دنيا رفت و محو شد. او فقط يک زن بود و يک مادر بود. شخصيت برجسته‌اى نبود. وقتى که مرد، شوهرش براى او گريست اما چنانچه بعدها در خاطراتش گفت "...به دستشويى رفتم که کسى اشک‌هايم را نبيند. نبايد ديگران را ناراحت مي‌کردم. هرکس در زندان براى خودش دردى دارد. نبايد درد ديگرى برآن دردها گذاشت." و چنين بود که زن حتى از تعزيه‌اى در زندان هم محروم ماند. او چنان محو مرد که نزديک ترين ياران همسرش در زندان هم خبردار نشدند، آخر او فقط يک زن بود.


ملوک باقرپور زنى بود روستايى و فقير که امثال او در دنيا فراوان است. زنى بود پر عاطفه و شهامت که به پاى شوهرش ايستاد و وفادار ماند گرچه سودى از وفايش نبرد. او زنى بود بى سواد و بدون هويت سياسى و اجتماعى و در تصميم گيرى شوهرش براى مقاومت و پايدارى و قهرمانى نقشى نداشت، او تصميمى نگرفت. او زنى بود که هيچ نقشى در تصميم گيري‌هاى خانوادگى نداشت، چه رسد به تصميم گيري‌هاى اجتماعي، اما سهمى عظيم از بدبختى را در نتيجه تصميم‌هاى شوهرش و ديگران بدوش کشيد.


من دلم مي‌خواهد در روز جهانى زن براى ملوک باقرپور تعزيه بگيرم و به جاى همه آنهايى که او برايشان محو ماند، به ستمى که بر او رفت اذعان کنم و براى خاموشى او در کشيدن آن همه بار درد فقر و تنهايى در زندگى و مرگ‌اش گريه کنم. اما روز جهانى زن روز جشن است! جشن همه زنها. پس به ياد همه زنها جشن بگيريم: آنهايى که شاعر و هنرمندند، آنها که در سياست پيشرو اند، آنها که در علم قله‌هاى جديدى را کشف مي‌کنند، و نيز روز جشن همه آن زن‌هايى است که بى سوادند، آنهايى که از بيان احساس شان عاجزند، آنهايى که از سياست سر در نمي‌آورند، آنهايى که به بحث علاقه‌اى ندارند، آنهايى که صداى شان در اجتماع شنيده نمي‌شود، و در عين حال همه آنها در همين اجتماع زندگى مي‌کنند و سرتاسر زندگيشان متاثر از سواد و هنر و سياست و بحث و جدل مردانى است که درجامعه تصميم گرفته‌اند و مي‌گيرند. به ياد همه زنهايى جشن بگيريم که سهمى در تصميم گيري‌ها ندارند، اما سهمى از همه بدبختي‌هاى ناشى از تصميم‌هاى ديگران دارند.


درايران سهم زن در بسيارى از عرصه‌هاى زندگى از ورزش و تفريحات گرفته تا قانون خانواده و کار به او داده نشده است. بياييد ما حداقل سهم مرئى بودن زن را در کشيدن بار ستمى که به او مي‌رود به او بدهيم و سهم شايسته احترام به قهرمانيهاى زنانه و مادرانه را از زن – از هيچ زن - دريغ نکنيم.


-------------------
حقايق برگرفته از کتاب خاطرات صفرخان در گفتگو با على اشرف درويشيان ( نشر چشمه 1379) است.

posted by <$BloSunday, October 19, 2003

سواد آموزي ، الزاماً فارسي آموزي نيست!
زهره وفائي


اخبار، عليرغم دقتي كه در خصوص پخش آن مىرود ، گوياي حقايق و واقعيت هاي تلخي است كه هر ثانيه در اطراف ما مشغول زاد و ولد هستند ، بي آنكه نگراني و واهمه اي در ما بيافريند! خبر افزايش آمار پرونده هايي كه در مراجع قضايي همه روزه بسته مي شوند و خبر دهشت بار از صاحبان اين پرونده ها كه اغلب جوانان ١٦ الي ٢٥ ساله هستند ، اصولاً بايد هر شنونده اي را تكان دهد و چنان باشد كه هر شخصي به نسبت توانايي هاي خود در صدد علت يابي و متعاقباً كاهش اين آمار فجيع باشد .


اما به عينه مي بينيم كه چندان قدم مفيدي در اين خصوص برداشته نمي شود و هر چه هست با توجه به جواب صفر درصدي آن ، چيزي جز شعار و عوام فريبي نيست .


در كنار اين اخبار تأسف بار ، خبر ديگر همانند نمكي بر زخم علاج ناپذيرمان ، شنيده مي شود و آن كاهش ساليانه دانش آموزان روستايي آذربايجان از ١٤٠٠٠ الي رقم ٢٠٠٠٠ نفر است !


گويندگان خبر با سهل انگاري موضوع ، بلافاصله آن را با عوامل اقتصادي و مؤدبانه البته، زاده از كوته فكري اولياء اين دانش آموزان عنوان مي كند . به هر حال حتي اگر اين دو سبب واقعي باشند ، حل و رفع آن چندان نبايد از سوي مسئولان مشكل باشد . اما خود مي دانند كه سبب و علت واقعي امر چيزي سواي اين دو امر است .


كودكان شهرنشين، آنجا كه دسترسي به تلويزيون دارند ، تا حدي توان توافق با دنيايي ديگر كه در آن به زباني ديگر، غير از زبان مادري ، سخن مي رود ، را در خود پرورش مىدهند .


اما كودكان روستايي دقيقاً و مستقيماً در سايه فرهنگ خودي رشد مىيابند و تصوري حتي ، به غير از آنچه كه در محيط خود مىبينند، ندارند .


آنها عليرغم روستايي بودن ، صحيح ترين شيوه زندگي طبيعي را دارند .سلامت فكري و ابتكار اين كودكان بسيار بالاتر از كودكاني است كه حتي در آستانه بيست سالگي نمىدانند به كدام دنيا تعلق دارند !!


البته اين سلامتي و ابتكار تا روزي دوام دارد كه پاي به مدارس روستا نگذاشته اند ، چرا كه با ديدن معلمي كه به زياني نا آشنا و غريب سخن مىگويد و روبرو شدن با كتاب هايي كه بسيار با زندگي آنها فاصله دارد و بسيار نا مأنوس است ، نخستين حسي كه به آنها دست مىدهد به يقين حس حقارت و دور افتادگي از دنيايي است كه واقعاً به آن تعلق دارند .


كودكان در ذهن كوچك خويش با اين دو گانگي آشكار كلنجار مىروند و مىروند و مىروند و ...


نهايتاً زماني كه توان اظهار نظر و عقيده مىيابند ، فرار از اين آموزش را برقرار ترجيح مىدهند ، حال اگر اين زمان يك سال ، دوسال و ... يا ده سال ديگر باشد .


برنامه ريزان نظام آموزشي اگر واقعاً قصد آموزش را دارند (!!) به يقين بايد اين را هم بدانند كه سواد آموزي الزاماً فارسي آموزي نيست .


دنيا مملو از سوادداران و دانشمنداني است كه حتي يك كلمه هم فارسي نمىدانند ! انتشار آمار بيسوادان منطقه، كه هميشه رقم اول را در ميان ديگر استان ها دارد (!) نه تنها نشان از بيسوادي افراد اين منطقه نيست ، بلكه حاكي از اعتقاد قطعي آنان است به خاكي كه در آن زاده شده اند و به فرهنگي كه از آن درس زندگي گرفته اند .


در اين ميان و در كنار اين فشارهاي گيج كننده آموزشي ، فشارهاي اقتصادي بر اين روستائيان نيز ،در قبال اين اعتقاد قطعي ، بي وقفه ادامه دارد و زماني كه آنان مجبورند براي رهايي از اين فشارها ، خود را به شهرهاي نزديك برسانند، تضاد عميقي را كه در ذهن خود داشتند ، اينجا به عينه مىبينند.


تغيير سريع نوع پوشش و لباس از سوي اين مهاجران حاكي از آرزوي آنان در زدودن سالياني كه در روستا بودند و تمامي بدبختي خود را از آن مىپندارند .


خريد وسايل صوتي و تصويري با اولويتي بسيار بالا ، در ميان اينان حكايت همان دو گانگي است .


نهايتاً افزودن بر آمار پرونده هاي خلاف كاران در مراجع قضايي،ثمره ندانم كاري برنامه ريزان آموزشي ماست كه با اصراري بىوقفه در ادامه كار خويش، اين تصور را در اذهان بوجود مىآورند كه واقعاً مقصد آنان آموزش نيست بلكه بي هويت ساختن ميليون ها روستايي و آواره نمودن آنان در شهرهاي بزرگ است.


واقعاً چه كسي جوابگوي يك نسل سرخورده خواهد بود و آيا همين برنامه ريزان ، مىتوانند در برابر اين خيل »خلاف كار « شب را آسوده سر بر بالين بگذارند؟!


زهره وفائي

posted by <$BloTuesday, October 14, 2003
سؤزوموز


بانويی از هموطنان ترک همدانی

بخشى از نوشته نامداران ما و جنبش هويت جويى خلق فارس (در همين وئبلاگ٫ به تاريخ جمعه، 4 مهر، 1382 )


...... كشور ايران در سده اخير از نژادپرستى آريايى نخبگان قوميت گرا و شونيسم دولتى حاكم فارسى صدمات بسيار ديده است و مىبيند. هرگاه دريچه اى كه در قرن بيستم با آغاز حاكميت قوم فارسى در ايران به روى اين مليت و فارسستان گشوده شد به روى ديگر مليتها و فرهنگهاى ايران و در راس آنها خلق ترك و آذربايجان نيز گشوده مىشد٫ اين فرهنگها همانند گذشته مىتوانستند در داد و ستدى كه هميشه تاريخ مابينشان برقرار بود٫ يكديگر را غنى تر و بارورتر نمايند. و بسيار محتمل مىبود كه فرهنگ فارسى همراه و پابپاى فرهنگ و مدنيتهاى ديگر مليتهاى ايرانى رشد نموده و به وضعيت اسف انگيز فعلى يعنى تجريد از مدنيت معاصر و پسرفت مدام در كجراه استبداد٫ بنيادگرايى٫ خشونت طلبى و قوميت گرايى بدوىاى كه حاليه دچار آن شده است٫ گرفتار نشود. تصادفى نيست كه در قرن حاضر در هيچ جنبه اى از فرهنگ مشترك بشرى و مدرن٫ نه در سطح ايران و نه در مقياس جهانى سهم٫ اثر و تاثير مثبت ماندگار٫ قابل ذكر و برجسته اى از قوم فارس را شاهد نيستيم. قوميتگرايى فارسى با ذهنيت غيرستيزى و ديگرگريزى در قرن بيستم چيز قابلى به فرهنگ مشترك بشرى عرضه نكرده است و نمىتوانست هم بكند. و تصادفى نيست كه عمده نامهاى ارزشمند و مطرح ايرانى در داخل و خارج٫ در عرصه هاى هنرى و سياسى و ورزشى و علمى به لحاظ مليت از تركهاى ايرانند......


بانويی از هموطنان ترک همدانی, فرزند يکی از قوميتهای ستمديده ايران

يوسف عزيزی

پنجشنبه ٢٤ مهر ۱۳۸۲


روز جمعه هجدهم مهرماه روز خجسته‌ای هم برای کل ايرانيان و هم برای عربهای خوزستان بود. در اين روز بانويی از هموطنان ترک همدانی ما يکی از بزرگترين جوايز گيتی را نصيب خود و ميهن خويش کرد و نيز در اين روز برای دومين بار در تاريخ معاصر عربهای خوزستان، بخشی از فعالان سياسی و فرهنگی عرب خوزستان، متشکل در حزب الوفاق الاسلامی، دومين کنگره خودرا در شهر اهواز برگزار کردند. البته چند ماه پيش نيز کنگره اول اين حزب برگزار شد اما اين کنگره بسی مهمتر از کنگره اول است.


من نخستين بار خبر اعطای جايزه صلح نوبل به شيرين عبادی را نه از راديو و تلويزيون کشورمان – که با چند ساعت تاخير آن را پخش کرد- بلکه از تلويزيون الجزيره شنيدم و بسيار خوشحال شدم. يکی آن که هر دوی ما از اعضای موسس کانون نويسندگان ايران در دوره جديدش هستيم و ديگر آن که شيرين عبادی نيز فرزند يکی از قوميتهای ستمديده ايران است وهمين باعث شده که در گفته‌ها و مصاحبه‌هايش هيچ اثری از عنعنات ملی و شووينيسم عظمت طلبانه يک قوميت و گرايش‌هايی از اين دست مشاهده نکنيم بلکه هرچه هست دفاع از حقوق بشر است و طلب آزادی زندانيان سياسی و انتقاد از برخی رفتارهای حاکميت.

مرتضی نگاهی

Saturday, October 11


من خانم عبادي را از طريق نوشته هايش مي شناختم. نوشته هايي پيرامون کودکان خياباني شهرهاي ايران. دردناک و وحشتناک! آنگاه او بود که در هيات وکيل مدافع نويسندگان و روزنامه نگاران صداي مظلوميت صاحبان قلم را در ايران به گوش جهانيان مي رسانيد. صدايي که سال ها طول کشيد تا بازتاب يافت. بازتابي عظيم و تاريخي. جايزه ي صلح نوبل سال 2003.
چه خوش شانس بودم من که در سفري به ايران خانم عبادي را ملاقات کردم. خانم عبادي شيرين سخن بود و با من گاه به ترکي سخن مي گفت. به لهجه ي ترکان همداني......


تصاوير اختصاصی
فکر روشن از مراسم استقبال خانم شيرين عبادی



سؤزوموز:


 


خالق اؤز اؤولادينى يييه له نير! خالق آيدينلارينا٫ آيدينلار خالقلا بولوشمالىدير!



تاكنون علاوه بر سايت آقاى نگاهى-يولداش و وئبلاگ ويواعبادى كه در نوشته پيشين ام ذكر شده اند٫ برخى ديگر از شخصيتها و روشنفكران ترك ايرانى و نهادهاى فرهنگى آذربايجانى و تركمنى به استقبال و گراميداشت خانم عبادى پرداخته اند (البته با تاسف بسيار همه بدون ذكر مليت ترك وى و منسوبيت آذربايجانىاش). از جمله كاپيتان تيم ملى ايران على دايى٫ نمايندگان آذربايجان در مجلس خانم شهربانو امانى (اورميه) و آقاى ولىالله آذروش (اردبيل)٫ سايت تريبونئت٫ انجمن ادبى ساهر٫ سايت تركمن صحرا٫ ابراهيم نبوى ٫ رضا براهنى ٫ جعفر پناهى٫ سازمان دفاع از حقوق ملى خلق تركمن و نرگس محمدى (همسر تقى رحمانى)٫ موسوى خوئينىها ٫ پيمان پاكمهر٫ دكتر چهرگانى (با ذكر مليت تركى خانم عبادى) و٫ انجمن فرهنگى ماغتيمقولى٫ الوان اوغلو ٫ انجمن اسلامي دانشجويي دانشگاه صنعتي سهند تبريز و تربيت معلم آذربايجان ٫ فرقه دمكرات آذربايجان-تشكيلات ۲۱ آذر و بنیاد زبان و فرهنگ آذربایجان ایران در کانادا


 


 


جعفر پناهى (ميانه) جايزه هوگو طلايى را به خانم شيرين عبادى اهدا كرد


جعفر پناهى آلتين هوگو جاييزه سينى خانيم شيرين عيبادىيه آرماغان ائتدى:


 


طلای سرخ» جعفر پناهی جایزه «هوگو طلایی» جشنواره شیکاگو را از آن خود کرد.  جعفر پناهی سینماگر برجسته این جایزه را به خانم شیرین عبادی اهدا کرد. متن نامه جعفر پناهی به خانم شیرین عبادی:


خانم شیرین عبادی عزیز خبر دریافت جایزه صلح نوبل توسط شما با پایان سرخوردگی و ناامیدی در راه رسیدن به آزادی و دمکراسی است، که مطمئنا تاثیر آن را در آینده نزدیک شاهد خواهیم بود. مایلم جایزه «هوگو طلایی» جشنواره شیکاگو که دیروز به فیلم «طلای سرخ» اهدا شد را با کمال افتخار به بانوی مدافع حقوق انسانی در کشورم تقدیم کنم.


با احترام – جعفر پناهی


 


 


استقبال على دائى (اردبيل) از خانم شيرين عبادى در فرودگاه


على دايى خانيم شيرين عيبادىنى قارشيلاماق اوچون اوچاق آلانيندا:


 


شيرين عبادی در ميان استقبال پر شور هزاران تن از مردمی که به استقبال او آمده اند وارد تهران شده است. شماری از کارگردانان سرشناس و علی دائی کاپيتان محبوب تيم ملی فوتبال ايران از جمله کسانی هستند که در اين مراسم شرکت می کنند.


 


 


شهربانو امانى (اورميه) -آذربايجان ميللت وكيلى-اورمو (نماينده مردم آذربايجان-اورميه):


 


شهربانو امانی از شيرين عبادي در فرودگاه مهرآباد استقبال کرد. وى گفت: اميدوارم كسانى كه مواضع او را تاييد نمىكردند٫ اكنون در مواضع خود تجديد نظر نمايند. اين رويداد سبب سرافرازى روشنفكران ايران است.


اوميد ائديره م اونو تاييد ائتمه ينلر٫ ايندى اؤز مووقئعييتلرينى گؤزدن گئچيردرلر. بو حاديثه ايرانلى آيدينلار اوچون بير غورور قايناغىدير.


 


 


رضا براهنی (تبريز): تاريخ، شيرين عبادي و نوبل صلح


تاريخ٫ شيرين عيبادى و باريش نوبئلى


 


تاريخ ايران ورق تازه اي خورد. تا حال چنين ورقي نخورده بود. با يك رأي زني بر تارك اين تاريخ ايستاد. آن فشاري كه اين همه قرن بر زن ايراني، بويژه در اين قريب به ربع قرن اخير وارد آمده بود ـ با آن همه وهن و تحقير مذكر، با آن نيمه آدم شمردنها و پشت ديوار و پرده نگه داشتنها، و زبون و ضعيفه شمردنها و گريستنهاي طولاني در سرسراهاي دادگستري، و با آن همه پوزخند و پوزبند زدنها ـ در يك لحظه ي درخشان برداشته شد تا چهره ي زن اين بار تلألو واقعي خود را به رؤيت جهان بسپارد. ناگهان جهان عيد تازه اي پيدا كرد. در جايي بايد آن همه ستم بر زن ايراني پاسخي درخور ميگرفت كه به رغم شكوه و نرماي بي پايانش، به راستي دندانشكن نيز بود. اين يك جايزه ي نوبل ساده نبود. كدام جايزه نوبلي اين همه شادي و سرور در جهانيان پديدار كرده است؟ انگار به جادويي ايدز و سرطان با هم مداوا شده اند. انگار دختران بيگناهي كه به ثمنِ بخس به فروش رفته بودند، انگار دوشيزگاني كه به جرم داشتن يك ورق پاره سياسي بايد پيش از اعدام به تسخير جنسي جلاد نيز تن در ميدادند، انگار زناني كه مدام به رغم هزار توسري به تمكين دعوت ميشدند، انگار كودكاني كه در يكي از ثروتمندترين كشورها، به سوي تكدي و فحشا و خودفروشي رانده شده بودند، همگي از زندانها، بازداشتگاهها، و بالاي دارها، و از زير تل سنگسارها، به سوي زندگي و تنفس رها و آزاد برگشتند؛ انگار زخم هاي تن و روان زهرا كاظمي و زهرا كاظميهاي ديگر التيام يافت و همه بلند شدند، در يك قيام درخشان، و در اين قله رفيع صف بستند؛ انگار بخت واقعي اين بار درِ زندان زن ايراني را زد، و آن هم به دست خود زن ايراني، به دست زني فروتن؛ با چهرهاي دلنشين، شاد و شادي بخش؛ و مدام در حال پيكار؛ پيكاري كه در آن كوچكترين شائبهي به رخ كشيدن و تظاهر نبود؛ به دست شيرين عبادي. چنان وجدآور است كه آدم ميخواهد به همه تبريك بگويد، هم به دوست، هم به دشمن. انگار مردگانِ بالاي جرثقيل، دوباره به سوي زندگي و زمين بازگشتند. عطش وهن و تحقير را چشمهاي زلال و خنك فرو نشاند. انگار محمد مختاري و محمدجعفر پوينده دوباره به جمع مشورتي كانون نويسندگان برگشتند؛ و همه دوباره به جلسه آمدند تا بر سر كلمات متن 134 در منزل شيرين عبادي، منزل سيمين بهبهاني، منزل هوشنگ گلشيري، منزل غفار حسيني و آن منازل ديگر چك و چانه بزنند. انگار همه باز متن مينويسيم، و از آن ظلمت دوباره نقبي به سوي نور ميزنيم. آري به مردگان و به زندگان تبريك بگوييم.



در اين دوي ماراتوني كه ايراني از هر نژاد و قوم و قبيله و زبان و جنسيت و سن و خرد و كلان به سوي آزادي در پيش گرفته است، دوي ماراتوني كه در آن هزاران و هزاران كشته و مرده و زخمي بر جاي مانده اند و هنوز هم غيرت جوانه ها و جوانها و زنها و مردها آن را به پيش ميراند، ناگهان يك لحظه بسيار بزرگ براي همگان پيش آمده است. جايزه نوبل صلح به زني داده شده است كه پيوسته خود را دونده اين دوي ماراتون ديده است. به او فقط تبريك نگوييم. او را بر شانه هفتاد ميليون ايراني بنشانيم و دوباره راه بيفتيم.


posted by <$BloMonday, October 13, 2003


شيرين عبادی در ميان استقبال پر شور هزاران تن از مردمی که به استقبال او آمده اند وارد تهران شده است. شماری از کارگردانان سرشناس و علی دائی کاپيتان محبوب تيم ملی فوتبال ايران از جمله کسانی هستند که در اين مراسم شرکت می کنند.


شهربانو امانى-آذربايجان ميللت وكيلى-اورمو : نماينده مردم آذربايجان-اورميه:
اين رويداد سبب سرافرازى روشنفكران ايران است. بو حاديثه ايرانلى آيدينلار اوچون بير غورور قايناغىدير.



"I hope the people who do not approve of her will now reconsider their position," Sharbanou Amani, one of 13 women MPs in the Iranian parliament, told the French news agency AFP. "It is a source of pride for Iran's intellectuals."


اميدوارم كسانى كه مواضع او را تاييد نمىكردند٫ اكنون در مواضع خود تجديد نظر نمايند. اين رويداد سبب سرافرازى روشنفكران ايران است.
اوميد ائديره م اونو تاييد ائتمه ينلر٫ ايندى اؤز مووقئعييتلرينى گؤزدن گئچيردرلر. بو حاديثه ايرانلى آيدينلار اوچون بير غورور قايناغىدير.


آذروش - نماينده‌ي مردم آذربايجان- اردبيل:
افتخار مي‌كنيم كه يك ايراني برنده‌ي جايزه‌ي صلح نوبل است.


ولي‌الله آذروش- درباره‌ي دستيابي خانم شيرين عبادي به جايزه‌ي صلح نوبل : افتخار مي‌كنيم از اين كه يك ايراني برنده جايزه‌ي صلح نوبل شده است. و اين كه ايشان توانسته است بر اساس شاخص‌ها و آيتم‌هايي كه آنان دارند به اين افتخار دست پيدا كند. وي با بيان اين كه اين افتخار از آن مجموعه‌ي كشورمان است، گفت: انتخاب يك خانم نشان مي‌دهد كه زنان در جامعه‌ي ما فعال هستند. و در مسايل سياسي و صلح‌جويانه فعاليت مي‌كنند و اين انتخاب نشانگر ارزش‌گذاري به مقام زن در كشور ما است. و از سوي ديگر معلوم مي‌شود كه زنان مي‌توانند نقش‌هاي مهم‌تري در جامعه به عهده بگيرند.

posted by <$BloFriday, October 10, 2003


جايزه معتبر صلح نوبل به بانوى ترك آذربايجانى ٫ مدافع صلح جو و مسالمت انديش حقوق بشر٫ خانم شيرين عبادى اهدا شد.


ايرانلى تورك قادين٫ خانيم شيرين عيبادى نوبئل باريش جاييزه سىني آپاردي


10 Oct 2003, 18:12 UTC


شيرين عبادی پاريسده ژورنالیستلرله
شيرين عبادي نوبئلين صولح جاييزه سيني آپاردي. شيرين عبادي ايرانين مشهور وکيل مودافيعي کى ايندييه قدر چوخ ژورناليستلردن و سياسي زيندانىلردن ديفاع ائديب و اؤزو ده بو يولدا زيندانا دوشوب، بو ايل صولح نوبئل جاييزه سىني آپاردي.

شيرين عبادی مطبوعات کونفئرانسدا
شيرين عبادي خانيم کي حال حاضيردا پاريسده دير بير موصاحيبه ده قئيد ائتدي کي "ان اهممييتلي مساله ايراندا بيان آزادليغي و سياسي زيندانىلرين آزاد اولماسىدير." او ايران مقاملاريندان ايسته دي کي اينسان حوقوقونو رعايت ائديب و قئيد ائتدي کي ايسلامين اينسان حوقوقو ايله آيريليغي يوخدور.


صولح نوبئل کوميته سي نروژ ائعلان ائتدي کي بو جاييزه ني بونا گؤره شيرين عبادىيه وئرير کي بو خانيم ايللر بويو ايران قادينلار و اوشاقلار حوقوقو اوچون موباريزه ائديب. جناب دانبولت مژوس بو کوميته نين رپيسي دئدي" بو بير پئيغامدير ايرانليلار و بوتون ايسلام دونياسينا کي اينساني ارزيشلر و آزادليق اوچون موباريزه و خوصوصن قادينلار و اوشاقلارين اينساني حوقوقو اولوييتده دير." شيرين عبادي يوز ايلين عرضينده اا نجي قاديندير کي نوبئل جاييزه سىني آپارير. ايراندا و افغانيستان و بوتون ايسلام دونياسيندا بو جاييزه شانليق و شادليق ووجودا گتيريب و خوصوصن قادينلار چوخ سئوينيرلر. بو ايل پاپ و واسلاو هاوئل و هاشيم آغاجري ده بو جاييزه اوچون کانديد اولموشدولار. بو جاييزه بير ميليون اوچ يوز مين دولاردير.

اينسان حوقوقلارينين مودافيعه چيلری و دونيا رهبرلری شيرين عبادىنی تبريک ائديبلر


10 Oct 2003, 17:52 UTC

شيرين عيبادی- پاريس
اينسان حوقوقلاری اوزره مودافيعه چيلری و نوبئل جاييزه سينين قاباقکی غاليبلری خانيم عبادىنی تبريک ائديبلر. آمئريکانين کئچميش پرئزيدئنتی و نوبئل جاييزه سينين کئچن ايلکی غاليبی جيمی کارتئر دئييب کی، " خانيم عبادی ثوبوت ائديب کی، بير اينسان اوصولا داياناراق بير چوخ اينسانين حياتيندا موثبت دييشيک ليکلره سبب اولا بيلر." بيرلشميش ميللتلر تشکيلاتينين باش کاتيبی کوفی عنان ايسه بيلديريب :" بو اونا گؤره داها اهممييتلىدير کی، خانيم عبادی نوبئل جاييزه سينی قازانان ايلک موسلمان خانيمدير. اوميد ائديرم کی، باشقا خانيملار دا اؤز حوقوقلارينی الده ائتمک اوچون داها دا چاليشاجاقلار." چئک جومهورىسينين کئچميش پرئزيدئنتی واسلاو هاوئل خانيم عبادىنی تبريک ائديب. يادا سالاق کی، واسلاو هاوئل ده جاييزه نين نامزدی ايدی. لوندوندا بين الخالق عفو تشکيلاتی نوبئل کوميته سينين بو قرارينی يوکسک قيمت لنديره رک بو حاديثه نين اينسان حاقلارينين داها چوخ تهديد ائديلدييی بير واختا تصادوف ائتديينی بيلديريب. ايراندا ايسه يالنيز جومهوری ايسلامی خبر آژانسی بو باره ده قيسا بير خبر ياييب٫ آنجاق جاييزه نين نييه وئريلمه سيندن سؤز آچماييب.


نوبئل صولح جاييزه سينين غاليبی ايرانلی سياسی محبوسلاری آزاد ائتمه يه چاغيريب


11 Oct 2003, 17:09 UTC
خانيم شيرين عيبادی ايران حؤکومتينه موراجيعت ائده رک بوتون سياسی محبوسلارين آزادليغا بوراخيلماسينی ايسته ييب. ايران دؤولتی اوزون موددتلی سوکوتدان سونرا خانيم عيبادىنی تبريک ائتدی. تبريک ده دئييلير کی، " بو ايرانين زنگين- غنی- کولتور- فرهنگينين- گؤستريجیسىدير. اوميد ائديريک کی، خانيم عيبادىنين فيکيرلرينه بوتون دونيادا يقدقت يئتيريلسين."

خانيم عبادی زهرا کاظمی نين وکيلی اولماغی قبول ائديب

کانادانين گلوب اند ميل قازئتينين يازديغينا گؤره، نوبئل صولح جاييزه سينين صاحيبی خانيم شيرين عبادی مرحوم زهرا کاظمىنين وکيل لييينی قبول ائديب. خانيم کاظمىنين اوغلو استفان کاظمىنين بيلديردييينه گؤره خانيم عبادی ايله بو باره ده کئچن هفته راضيليغا گلينيب و او ايرانين اطلاعات و امنيت تشکيلاتينين قارشيسيندا مرحوم خانيم کاظمىنی مودافيعه ائده جک.

پرئزيدئنت بوش خانيم شيرين عبادىنی تبريک ائديب

آمريکا پرئزيدئنتی نوبئل صولح جاييزه سينی قازانديغينا گؤره خانيم شيرين عبادىنی تبريک ائديب. پرئزيدئنت بوشون شنبه گونو ياييلان بياناتيندا دئييلير کی، آمريکا ايران اهالىسينين دئموکراسی و آزادليق اوغرونداکی موباريزه سينی تام دستکله يير. بياناتدا داها سونرا دئييلير کی، آمريکاليلار اورتا شرقده دئموکراسی و دؤزوملولوک نومونه سی اولاجاق آزاد ايرانی گؤرمک آرزوسونداديرلار.

posted by <$BloWednesday, October 08, 2003


افسانه نوروزىنين ائعدام حؤكمو لغو ائديلمه ليدير!


حكم اعدام افسانه نوروزی بايد لغو گردد!

ايران رسمی مقاملارينا گؤنده ريله جك مكتوبون نومونه سی


عاليجناب ....... :

افسانه نوروزی آدلی بير خانيمين جينايت ايشيندن اؤتورو قاباقجادان وئريلميش اولان ائعدام حؤكمو ياخين گئچميشده يوكسك قضايی شورا طرفيندن تاييد ائديلمشيدير. بو وسيله ايله:


- ايران دؤولتينين جينايت ايشي ايله ايتتيهام ائديلن شخصلرين حاقلارينی قوروما و بو شخصلره قارشی يئرينه گتيرمه مجبورييتی بولونان اؤز مسئولييتلرينی تانيماغا چاغيريرام.

- خانيم افسانه نوروزینين ائعدام حؤكمونون تئزليكله دوردورولماسینی خاهيش ائديره م.

- ايران دؤولتی مقاملارينين مقتولون عاييله سينه٫ ايسلام قانونلارينا گؤره سوچلانان شخصی باغيشلاما حاقلارينين وار اولدوغونو خاطيرلاتمالارينی و بو حاققی بيله لرينه تفهيم ائتمه لرينی خاهيش ائديره م.

- ايرانلی دؤولت مقاملارينين ديققتينی٫ ميللتلرآراسی مدنی و سياسی حاقلار آنلاشماسينا قارشی مسئول اولدوقلارينا چكيره م.

- ها بئله ايرانلی دؤولت مقاملارينين دونيا اينسان حاقلاری بياننامه سي ٫ خوصوصيله آلتينجی مادده سي قاباغيندا ("هامینين ياشاما٫ آزادليق و شخصی تهلوكه سيزليك حاققی واردير") مسئول اولدوقلارينی خاطيرلاديرام.


حؤرمتله

ايمضا

.............


گؤنده ريله جك آدرئسلر:


ايسلام جومهورييتی رهبری
عاليجناب آيت الله سيد علي خامنه اي
رياست جمهوري، خيابان فلسطين
چهارراه آذربايجان، تهران، جمهوري اسلامي ايران
تلگرام: حضرت آيت الله سيد علي خامنه اي، تهران، جمهوري اسلامي ايران
اي-ميل: webmaster@wilayah.org (موضوع: حضرت آيت الله العظمي خامنه اي نين ديققتينه، قم)
موخاطبين عونوانی: عاليجناب

رئيس جمهور
عاليجناب حجه الاسلام والمسلمين سيد محمد خاتمي
رياست جمهوري، خيابان فلسطين
چهارراه آذربايجان، تهران، جمهوري اسلامي ايران
تلگرام: عاليجناب حجه الاسلام والمسلمين سيد محمد خاتمي، تهران، جمهوري اسلامي ايران
اي-ميل: khatami@president.ir (لوطفن مكتوبونوز ايلك يولدا گئتمه سه٫ اونو باشدان يوللايين)
عنوان مخاطب: عاليجناب

رئيس قوه قضائيه
عاليجناب آيت الله محمد هاشمي شاهرودي
وزارت دادگستري، پارک شهر، تهران، جمهوري اسلامي ايران
تلگرام: رياست قوه قضاييه، تهران، جمهوري اسلامي ايران
فاکس: 98 21 879 6671 ( مدير امور بين المللي، قضائي)
اي-ميل: lrjpr@iranjudiciary.com ( دفتر روابط عمومي دادگستري، عاليجناب آيت الله شاهرودي)
عنوان مخاطب: عاليجناب

باش وورونون كوپیسی:

وزير امور خارجه
عاليجناب کمال خرازي
وزير امور خارجه
وزارت امور خارجه، خيابان شيخ عبدالمجيد کشک مصري
تهران، جمهوري اسلامي ايران
فاکس: +98 21 390 1999 (دايره حقوق بشر، وزارت امور خارجه)
عنوان مخاطب: عاليجناب

posted by <$BloSaturday, October 04, 2003




زهرا كاظمى نين اؤلومو هله ده بؤيوك مساله دير!


05 Sep 2003, 07:51 UTC


بيل گراهام، كانادانين خاريجى ايشلر ناظيرى پاريسده زهرا كاظمى نين قتلىني بير "دهشت لى قتل" توصيف ائديبدير!


جناب گراهام اؤز فرانسه لى تايى "دومنيك دو ويل" ايله گؤروشده قئيد ائتدى كى دونيا گرك آزادليق و دئموكراسي حاققيندا بو قتلين موسببيبلرينين موجازاتىنى ايسته سين و بونا گؤره اروپا اؤلكه لرىنين بوينوندا بؤيوك مسئوليت وار.


"بو مووضوع بوتون دونيانى نيگاران ائديب. ژورناليستلرين امنييتى بير بؤيوك وظيفه دير! بيز حال حاضيردا گؤزله ييريك كى ايران دؤولتى شففافييتله بو قتلين موتتهملرينى محكمه يه چكسين و قاتيل يا قاتيللرى موجازات ائتسين!"


جناب گراهام بو باره ده هابئله اؤز آلمانلى تايى يوشكا فيشر ايله ده تئلئفونلا دانيشدى. او بوندان قاباق جك استراو و ايگور ايوانف ايله ده بو باره ده صؤحبت آپارميشدى.


زهرا كاظمي 54 ياشلي ژورناليست، ايراندا آنادان اولوب و كانادا وطنداشى ايدى. خانيم كاظمى ژوئيه نين 10 نوندا اوچ هفته توتولاندان سونرا قتله يئتيشميشدى. بئله بللىدير كى زهرا كاظمى 72 ساعات شيكنجه آلتيندا قالاندان سونرا خسته خانايا آپاريليب و اوردا ايكى هفته هوشسوز حالتده قاليب و اؤلموشدو.


اونون قتلينده قاضي مرتضوىنين آدي ديللره دوشدو، آمما مرتضوى اونون قتلىنى ايططيلاعات ناظيرلييىنين بوينونا ساليب و محكمه دن قاچيبدير. ايرانين رهبرى آيت الله خامنه اى، قاضي مرتضوىنى ايش اوسته قويوب و اوندان حيمايت ائدير.




posted by <$BloFriday, October 03, 2003



عدم تساوي حقوقي زنان با مردان در اسلام تاريخى-سنتى
گفت‌وگوی ماهنامه آفتاب با محسن كديور


• در اسلام تاريخي آيا همه‌ي مسلمانان هم مذهب يا همه‌ي مؤمنان با يكديگر به لحاظ حقوقي مساوي‌اند؟ آيا با اغماض از تفاوت‌ها و تبعيض‌هاي ديني و مذهبي مي‌توان از حقوق برابر شرعي سخن گفت؟


•• پاسخ منفي است. در اسلام سنتي تفاوت حقوقي انسان‌ها منحصر به تفاوت ديني و مذهبي نمي‌شود. در واقع دومين محور تعارض اسلام تاريخي با انديشه‌ي حقوق بشر عدم تساوي حقوق زن و مرد است. بنابراين جنسيت دومين منشأ تبعيض حقوقي در اسلام سنتي است. البته اين تفاوت در همه‌ي حقوق نيست. در بسياري از احكام حقوق تجاري يا حقوق عبادي زن و مرد مساويند. اما از سوي ديگر در حقوق مدني و حقوق جزايي و كيفري جنسيت موجب تفاوت حقوقي است. در موارد اندكي اين تبعيض حقوقي به نفع زنان است. مثلاً نفقه يعني مخارج خانواده به شرط تمكين زن از شوهر به عهده‌ي مرد است و زن حتي در صورت تمكن مالي تعهدي در زمينه‌ي مخارج خانواده ندارد. در صورت جدايي نيز باز مادر تعهد مالي نسبت به كودكانش ندارد و تأمين مخارج فرزندان تا قبل از بلوغ در پسران و تا قبل از ازدواج در دختران به عهده‌ي پدر است. زنان از حضور در ميدان جهاد و جنگ نظامي معافند. كشتن زنان حاضر در ميدان جنگ از سوي مسلمانان جايز نيست. زنان اهل كتاب از پرداخت جزيه به حكومت اسلامي معافند. حضور در نماز جمعه بر زنان واجب نيست. زن مرتد برخلاف مرد مرتد اعدام نمي‌شود، بلكه به حبس با اعمال شاقه محكوم مي‌شود.


اما در موارد متعددي زنان در مقايسه با مردان از حقوق كمتري برخوردارند. از پنج منصب مهم ديني زنان مطلقاً محرومند. در اسلام سنتي شرط احراز مرجعيت تقليد، قضاوت، زمامداري سياسي يا امارت و ولايت، امامت جمعه و بالاخره امامت جماعت (البته در صورتي كه مأمومين مرد باشند) مرد بودن است. اسلام تاريخي زنان را فاقد صلاحيت مديريت كلان سياسي و قضاوت و رهبري ديني مي‌داند.


ديه يا خون‌بهاي زن نصف ديه‌ي مرد است. بي‌وجه نيست اگر كسي بگويد زن در اين ديدگاه موجود درجه‌ي دوم است و تنها نصف مرد ارزش اقتصادي دارد. اگر زن مسلماني توسط مرد مسلماني عمداً به قتل برسد و اولياي دم بخواهند قصاص كنند، ابتدا بايد معادل ديه زن را به قاتل بپردازند سپس قصاص كنند. در ديه‌ي اعضاي بدن نيز اگر خون‌بهاي عضو بيشتر از ثلث ديه‌ي كامل باشد، ديه‌ي عضو زن نصف ديه‌ي عضو مرد محاسبه مي‌شود.


اسلام سنتي شهادت زنان را در محكمه‌ي قضايي در موارد متعددي مطلقاً نمي‌پذيرد. در بسياري از حدود شرعي از قبيل محاربه، سرقت، شرب خمر، قذف، لواط، قوادي و مساحقه، در دعاوي غيرمالي از قبيل نسب، مسلمان بودن، بلوغ، جرح و تعديل، عفو از قصاص، رؤيت هلال، وكالت، وصيت و نيز در طلاق و خلع و مبارات و نيز رجوع در طلاق شهادت زنان فاقد هرگونه اعتبار است. شهادت ده‌ها زن در اين مورد به اندازه‌ي شهادت دو مرد ارزش ندارد. در موارد فراواني نيز شهادت زنان بدون انضمام به شهادت مردان بي‌اعتبار است، يعني شهادت استقلالي و انفرادي زنان در اين مورد مسموع نيست، از جمله ازدواج، ديه، غصب، دعاوي مالي همانند رهن و اجاره و وقف و وصاياي مالي و ديون و نيز حد زنا منجر به شلاق. حتي در مواردي كه عرفاً اطلاع از آنها معمولاً در اختيار زنان است و شهادت زنان انفراداًَ و بدون انضمام مرد پذيرفته است، شهادت انفرادي يا انضمامي مرد نيز پذيرفته مي‌شود، از قبيل ولادت و شيرخوارگي (رضاع) و بكارت و عيوب خاص زنان. بنابراين شهادت مرد عادل مطلقاً مسموع است. اما شهادت زن عادل يا اصلاً مسموع نيست يا تنها با انضمام به شهادت مرد پذيرفته مي‌شود و تنها در چهار مورد بدون انضمام قابل قبول است، اما در هر صورت شهادت دو زن معادل شهادت يك مرد است. يعني در حوزه‌ي شهادت قضايي زن يا نصف مرد است يا اصلاً كالعدم است، كان لم يكن است و فاقد اعتبار.


اگرچه در عقد ازدواج رضايت طرفين به طور مساوي شرط صحت عقد است، به علاوه زن موجب و مرد قابل محسوب مي‌شود، اما در اسلام سنتي طلاق به صورت يك ايقاع شرعي از سوي مرد صورت مي‌گيرد و رضايت و حتي اطلاع زن در صحت آن دخيل نيست. مرد هر گاه اراده كرد مي‌تواند همسر خود را شرعاً طلاق دهد. حتي در خلع نيز كه زن با بذل مهريه يا بيش از آن به مرد خواستار جدايي مي‌شود، اجراي طلاق در نهايت در دست مرد خواهد بود. در مبارات نيز زن در ازاي بخشش تمام يا قسمتي از مهريه با رضايت شوهر از او جدا مي‌شود. در مجموع اگر مرد مايل به طلاق نباشد، زن بدون توسل به حاكم شرع و اثبات عسر و حرج شرعي امكان طلاق نخواهد داشت. در اسلام تاريخي علاوه بر طلاق، مرد مي‌تواند از طريق ظهار، ايلاء و لعان كاملاً برخلاف رضايت زن حتي به طور ابدي به ازدواج پايان دهد.


در عيوب منجر به فسخ ازدواج (بدون طلاق) باز بين مرد و زن تفاوت است. جزام، برص (پيسي) و اقعاد (زمين‌گيري) در زن براي مرد حق فسخ نكاح ايجاد مي‌كند، اما وجود همين عيوب در مرد براي زن چنين حقي ايجاد نمي‌كند.


زن مسلمان حق ندارد مطلقاً با مرد غيرمسلمان ازدواج كند، اما ازدواج موقت مرد مسلمان با زنان اهل كتاب (مسيحي، يهودي و زرتشتي) مجاز شمرده شده است. طبيعي است كه نظام فطري و مطلوب زنان تك همسري است، اما در اسلام سنتي مردان مي‌توانند در زمان واحد تا چهار همسر دائمي و به طور نامحدود همسران موقت داشته باشند. به علاوه در صورت امكان مرد مي‌تواند از كنيزان خود بدون هيچ محدوديتي تمتع جنسي ببرد، حال آنكه واضح است چنين رابطه‌اي بين زن و غلام او بدون ازدواج ممنوع است.


در ارث، سهم‌الارث دختر نصف سهم‌الارث پسر است. سهم‌الارث زن از شوهر با وجود اولاد يك هشتم تركه و بدون اولاد يك چهارم تركه است. در حالي كه سهم‌الارث شوهر از همسرش در همين شرايط به ترتيب يك چهارم و يك دوم تركه است. يعني دقيقاً باز سهم زن نصف مرد خواهد بود، به علاوه زوجه تنها از اموال منقول و ابنيه و درختان ارث مي‌برد نه از زمين، حال آنكه زوج از تمام اموال همسرش اعم از منقول و غيرمنقول ارث مي‌برد. اگر زوج وارث منحصر به فرد همسر متوفايش باشد تمام اموال زن به او مي‌رسد، اما اگر زوجه وارث منحصر به فرد شوهر متوفايش باشد، تنها يك چهارم از اموال منقول و ابنيه به او مي‌رسد و مابقي به عنوان اموال بلاوارث به حاكم شرع خواهد رسيد. سهم‌الارث مادر در مقايسه با پدر در اكثر فروض مبتني بر عدم تساوي است. در صورتي كه والدين وارث منحصر به فرد اولاد خود باشند، در صورت عدم حاجب به مادر يك سوم و پدر دو سوم و با بودن حاجب به مادر يك ششم و پدر پنج ششم ارث خواهد رسيد. بنابراين مقايسه سهم ارث دختر با پسر، زوجه با زوج، مادر با پدر نشان مي‌دهد كه زنان يا نصف مردان ارث مي‌برند يا كمتر از نصف.


زن و مرد از ديدگاه اسلام سنتي در سن آغاز مسئوليت كيفري متفاوتند. به لحاظ شرعي سن بلوغ با سن مسئوليت كيفري، سن ازدواج و سن تكليف عبادي يكي است. بنابراين يك دختر 9 ساله همانند يك بزرگسال مشمول اجراي حدود شرعي است، اما يك پسر 14 ساده به واسطه صغرسن از چنين مسئوليتي مبراست و با او معامله كودكان مي‌شود.


دختر مطلقاً بنا بر احتياط بدون اذن پدر يا جد پدري در صورتي كه در قيد حيات باشند نمي‌تواند ازدواج كند، در حالي كه پسر براي ازدواج نيازمند چنين اذني نيست. ولايت بر كودكان تا سن بلوغ متعلق به پدر و جد پدري است. بنابراين مادر چه در امور مالي و كيفري فرزندانش چه در ازدواج آنها چه قبل از بلوغ چه بعد از بلوغ شرعاً حق دخالت ندارد. حتي در صورت وفات پدر و جد پدري وصي آنها بر مادر نسبت به فرزندانش شرعاً مقدم خواهد بود. در صورت جدايي والدين حضانت پسر تا دو سال و دختر تا هفت سال در صورت عدم ازدواج مجدد مادر، با وي خواهد بود والا با پدر است.


مرد شرعاً رئيس خانواده است. زن بدون اجازه‌ي شوهرش حق ندارد از خانه خارج شود. بر زن واجب است از شوهرش مطلقاً تمكين كند و حق ندارد بدون عذر شرعي از تمتع شوهر جلوگيري كند. اما بر مرد واجب نيست به تمايلات زن هرگاه كه وي خواست پاسخ دهد. حق شرعي زن در اين امور هر چهار ماه يك بار است. زن بدون اجازه‌ي شوهرش حق سوگند شرعي ندارد. همچنان كه نذر زن در موارد منافي با حق شوهرش صحيح نيست. روزه‌ي استحبابي زن بدون اذن شوهر يا با نهي وي قطعاً پذيرفته نيست. اعتكاف زن تنها با اذن زوج صحيح است. زن در قصد سفر جهت نماز و روزه مسافر تابع زوج است. در صورتي كه زن تمكين نكند و ناشزه شود، با شرايطي مرد حق دارد بدون مراجعه به دادگاه او را كتك بزند و تأديب كند. در صورتي كه اگر مرد به وظايف شرعي خود عمل نكرد، زن تنها مي‌تواند از او به دادگاه شكايت كند. ناسزا گفتن و فحش دادن از سوي شوهر به همسرش شرعاً حرام نيست.


اگر كسي توسط پدر يا پدربزرگش به قتل برسد، قاتل از قصاص معاف است، هر چند به پرداخت ديه به ورثه محكوم مي‌شود. اما اگر كسي خداي نكرده توسط مادرش كشته شود، قاتل از قصاص معاف نخواهد بود. اگر زني در غير موارد اضطراري جنين خود را سقط كرد، مي‌بايد ديه جنين سقط شده را به شوهرش بپردازد. ديه‌ي جنين كه روح در آن دميده شده در پسر معادل ديه‌ي كامل و در دختر نصف آن است.


در موارد لوث، قتل عمد با قسامه يعني قسم پنجاه مرد عادل ثابت مي‌شود، در صورت نرسيدن تعداد به حد لازم، هر مردي مي‌تواند چندين‌بار قسم بخورد. اما با وجود مردان صاحب شرايط، زنان از حق قسامه محرومند.


تأمل در احكام فوق ترديدي باقي نمي‌گذارد كه از ديدگاه اسلام و سنتي حقوق زنان در موارد متعددي كمتر از حقوق مردان است و اسلام سنتي تبعيض جنسي را در موارد فراواني پذيرفته و تساوي حقوقي زن و مرد را برنتابيده است. در حقوق خانواده، حقوق مدني و حقوق قضايي، زن شرعاً انسان درجه دوم محسوب مي‌شود.


تبعيض جنسي در احكام شريعت در تعارض با مواد اول، دوم و هفتم اعلاميه‌ي جهاني حقوق بشر است. مطابق اين مواد تمام افراد بشر با شأن و حقوق برابر به دنيا مي‌آيند، هر كس بدون هيچ‌گونه تبعيض به ويژه از حيث جنس از تمام حقوق و آزادي‌ها برخوردار است. همه در برابر قانون مساوي هستند و حق دارند بدون هيچ‌گونه تبعيضي از حمايت يكسان قانون برخوردار شوند. حال آنكه در اسلام تاريخي زنان با شأن و حقوق برابر با مردان به دنيا نمي‌آيند. در بسياري از احكام شرعي زنان با تبعيض حقوقي مواجهند. در موارد متعددي از حقوق خانواده، حقوق مدني و حقوق قضايي، زن و مرد نامساوي‌اند. از سوي ديگر اسلام تاريخي با ماده شانزدهم اعلاميه‌ي جهاني حقوق بشر نيز در تعارض صريح است. در اين ماده آمده است «مرد و زن در ازدواج، در مدت زناشويي و در فسخ آن از حقوق مساوي برخوردارند.» حال آنكه در اسلام سنتي اگرچه في الجمله مرد و زن در امر ازدواج از حقوق مساوي برخوردارند، اما در مدت زناشويي و به ويژه در فسخ آن قطعاً از حقوق مساوي برخوردار نيستند. زن در زمان زناشويي از حقوق كمتر و در مورد جدايي تقريباً فاقد حقوق شرعي است (مگر با تكنيك‌هايي از قبيل شرط ضمن عقد، برخي و نه تمامي اين حقوق را استيفا كند.) از سوي ديگر اينكه «هر مرد و زن بالغي حق دارند بدون هيچ محدوديتي از حيث دين ازدواج كند و تشكيل خانواده دهد» در اسلام سنتي پذيرفته نيست.


در ميثاق بين‌المللي حقوق مدني سياسي مصوب 1966 كه در سال 1354 به تصويب مجلس وقت ايران رسيده است در ماده سوم آن آمده «دولت‌هاي طرف اين ميثاق متعهد مي‌شوند كه تساوي حقوق زنان و مردان را در استفاده از حقوق مدني و سياسي پيش‌بيني شده در اين ميثاق تأمين كنند و در ماده‌ي بيست و سوم آن آمده: «دولت‌هاي طرف اين ميثاق تدابير مقتضي به منظور تأمين تساوي حقوق و مسئوليت‌هاي زوجين در مورد ازدواج در مدت زوجيت و هنگام انحلال آن اتخاذ خواهند كرد.» واضح است كه اسلام سنتي در هر دو مورد با ميثاق فوق در تعارض آشكار است.


در ماده‌ي اول اعلاميه‌ي جهاني رفع تبعيض از زن مصوب 1975 مجمع عمومي سازمان ملل متحد تصريح شده است: «تبعيضاتي كه متكي به جنسيت باشد و بالنتيجه مانع برقراري حقوق متساوي براي زنان و مردان گردد و يا اين تساوي را محدود كند، امري است غيرعادلانه و تجاوزي است كه به حريم شأن و مقام انسانيت وارد مي‌شود.» در ماده‌ي ششم اين اعلاميه از جمله بر حق آزادي رفت و آمد و انتقال زنان، حقوق مساوي زنان با مردان در انعقاد ازدواج و همچنين فسخ آن و تساوي والدين در مسائل مربوط به فرزندان خويش تصريح شده است. روشن است كه مواد ياد شده‌ي اين اعلاميه‌ي جهاني در تعارض بين و آشكار با احكام اسلام سنتي است.


يكي از مهمترين و جديدترين اسناد حقوق بشر درباره‌ي زنان «كنوانسيون رفع كليه اشكال تبعيض عليه زنان» مصوب 1979 مجمع عمومي سازمان ملل متحد است. در اين كنوانسيون عبارت تبعيض عليه زنان به هرگونه تمايز، محروميت، يا محدوديت بر اساس جنسيت كه نتيجه و هدف آن خدشه‌دار كردن يا لغو شناسايي، بهره‌مندي يا اعمال حقوق بشر و آزادي‌هاي اساسي در زمينه‌هاي سياسي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، مدني و يا هر زمينه‌ي ديگري توسط زنان صرف‌نظر از وضعيت زناشويي ايشان و بر اساس تساوي ميان زنان و مردان اطلاق مي‌گردد. در ماده‌ي شانزدهم اين كنوانسيون بر حقوق و مسئوليت‌هاي يكسان در طي دوران زناشويي و به هنگام جدايي، حقوق و مسئوليت‌هاي يكسان به عنوان والدين در مسائل مرتبط با فرزندان، حقوق و مسئوليت‌هاي يكسان در مورد قيمومت، حضانت و سرپرستي فرزندان تصريح شده است. تك تك احكام اسلام تاريخي كه مبتني بر تفاوت حقوقي زنان با مردان است با اين كنوانسيون در تعارض مستقيم است. واضح است كه اسلام سنتي رفع كليه‌ي اشكال تبعيض عليه زنان را برنمي‌تابد.


در اسلام سنتي جنسيت مقدم بر انسانيت است. در اين نظام فكري نمي‌توان از حقوق ذاتي انسان سخن گفت. بگو اين انسان زن است يا مرد تا آنگاه از حقوق او برايت بگويم. در اسلام سنتي حقوق مرد و حقوق زن داريم، اما حقوق انسان يا حقوق بشر نداريم. در قرائت سنتي از اسلام همچنان كه تفاوت فيزيولوژيك زن و مرد بديهي است تفاوت حقوقي آنها نيز به همان ميزان از بداهت است. در اسلام تاريخي به لحاظ حقوقي مرد انسان درجه اول و زن انسان درجه دوم محسوب مي‌شود. انساني كه بدون تابعيت و اتكا به مرد زندگيش سامان نمي‌يابد. لذا طبيعي است كه در اين ديدگاه زنان در بسياري از عرصه‌هاي اجتماعي از قبيل زعامت، قضاوت و مرجعيت و امامت و طلاق و ولايت بر فرزندان و شهادت در بسياري موارد اصولاً به حساب نيايند و در بسياري موارد نيز از قبيل ارث و ديه و شهادت در امور مالي نصف مرد يا نيمه انسان قلمداد شوند. به هر حال تبعيض جنسي از بديهيات فقهي در اسلام سنتي است و اين تبعيض را نه تنها قبيح و زشت نمي‌شمارند، بلكه لازمه‌ي فطرت و طبيعت و از كمالات شريعت به حساب مي‌آورند. اما ترديدي نيست كه احكام شريعت دال بر تبعيض جنسي زنان در تعارض آشكار با اسناد متعدد حقوق بشر است.

posted by <$BloThursday, October 02, 2003


خانيم سونگول چابوك: از تركهاى آذرى (توركمان) عضو شوراى انتقالى عراق


تركهاى آذرى عراق موسوم به توركمانها پس از سرنگونى رژيم صدام حسين فعاليتهاى سياسى و اجتماعى خود را سازماندهى نموده و براى تحقق خواسته هاى ملى٫ اجتماعى و اقتصادى خود تلاشهاى گسترده اى را آغاز كرده اند. در همين رابطه در شوراى انتقالى عراق يكى از فعالان امور زنان تركمن بنام سونگول "چابك" به عضويت شوراى بيست و پنج نفره انتقالى عراق در آمده است. ين شوراى 25 نفره اخيرا اقدام به تشكيل نخستين كابينه و دولت پس از فروپاشى حكومت بعثى نموده است. اين كابينه تركيبى متشكل از ملل و مذاهب و اديان مختلف عراق است.


در اولين كابينه وزيران عراق يكى از شخصيتهاى سياسى تركهاى آذرى عراق (توركمانها) به نام "بيان باقر سولاق" به عنوان وزير مسكن انتخاب شده است. لازم به ذكر است كه در تركيب كابينه عراق 13 وزير شيعه-عرب٫ 5 وزير اهل سنت-عرب٫ 5 وزير كرد٫ يك وزير مسيحى-آسورى و يك وزير توركمان (ترك آذرى) وجود دارد.


Songül Çabuk: Davet edilirsem Türkiye’ye koşa koşa gelirim


25 kişilik Geçici Irak Konseyi’ne Türkmenleri temsilen atanan Songül Ömer Çabuk, davet edilirse koşa koşa Türkiye’ye geleceğini söyledi. ZAMAN’a konuşan Çabuk, “Öz Türkmen’im, Kerkük ve Türkmenleri temsil ediyorum, Türkiye anamız ve babamız.” dedi. Sürpriz biçimde ismi açıklandığı günden bu yana hakkında çelişkili bilgiler çıkan Çabuk, Kerkük kalesinde büyüdüğünü söyleyerek, "Irak Türkmen Cephesi(ITC) ile ilişkilerim normal. Ancak beni pek yüreklendirmiyor, seyirci kalıyorlar. Beni Kerküklü ve Türkmen diye seçtiler. Süleymaniye olayını üzüntüyle karşıladım. Bu gibi olaylar olmamalıdır. Türkmenler ve Kerkük için birçok şey yapmak istiyorum.” diye konuştu. Yeğenlerinin Türkiye’de yaşadığını belirten Çabuk, Konsey’de diğer üyelerin Türkmenlere bakışını şöyle aktardı: “Türkmenler efendidir, kültürlüdür, soylu ve görgülüdür diye vurguluyorlar. İki gün sonra Irak’ın ABD’li sivil yöneticisi Paul Bremer ile görüşeceğim, kamuoyuna konuyla ilgili bilgi vereceğim.” Songül Ömer Çabuk, Kerkük Mühendislik ve Teknik Üniversitesi’nde 17 yıl öğretim üyeliği yaptıktan sonra Saddam tarafından işten çıkarıldığını belirtiyor. ITC, Türkmenleri temsil etmediği ve siyasi kimliği olmadığı gerekçesiyle Amerikan yönetimini eleştirirken, Türkiye de ITC’nin dışlanmış olması ve Türkmenlerin sınırlı temsili nedeniyle Konsey’e sıcak bakmıyor. Bu arada Irak Türkmenleri İslami Birliği adlı grup da Konsey kararlarını tanımayacağını açıklayarak, birliğin genel sekreterinin konseye alınmamasını kınadı. Örgüt, konseye Türkmenleri temsilen 2 üyenin daha seçilmesini ve bu isimlerden birinin genel sekreterleri Abbas Bayatlı olmasını istedi.
Adnan Sarıkahya / Bağdat 18.07.2003


Songül Çabuk Diplomasiden Anlar Mı? 22.09.2003


Uzun zamandır benim de dikkatimi çekiyordu, bizim sitenin (www.habera.com) patronu Murat Çoban yazmış… Irak’taki geçici konseyin tek Türkmen üyesi olan Songül Çabuk, ağız değiştirmeye başladı diye... Ankara’da başka, Kerkük’te başka konuşuyormuş. Ankara’da Türk askerine evet, Kerkük’te hayır diyormuş… Bakın bu kadınla ilgili size biraz bilgi vereyim. Bu kadın aslen bir tercüman. Yani iki dil arasında transferi sağlıyor. Yaptığı iş bu. Diplomatik bir geçmişi olmayan Songül Çabuk, politikanın p’sini bile bilmiyor. Irak Türkmen Cephesi Yürütme Konseyi Üyesi Dr. Aydın Beyatlı, bakın bu kadınla ilgili ne kadar önemli sözler sarfediyor; ‘Bizim önerdiğimiz isimler dikkate alınmadan, daha önce ABD askerlerine tercümanlık yapan Türkmen bir kadın, Türkmenler’i temsil etmesi için Hükümet Konseyi’ne seçilmiştir’ Irak Türkmen Cephesi Murat Çoban’ın da yazısında ifade ettiği gibi Irak’ta yaşayan Türkmenlerin koruyucusu, kollayıcısı ve de tek temsile yetkili kuruludur. Dolayısıyla Irak Türkmen Cephesi’nin bir yetkilisinin ifadeleri de Cephe’yi bağlar. Cephe’ye göre Songül Çabuk Türkmenler’in geçici konseyde temsilcisi değildir. Bu düşünceye ben de aynen katılıyorum. Bu bayan, Türkmen kökenli olabilir ama yaptığı eylemler ve sarfettiği sözlerle Kürtler’den farkını ortaya koyamamaktadır. Dolayısıyla bu halde Türkmenler’in Irak geçici konseyindeki temsilcisi olarak kabul edilemez. Irak Türkmen Cephesi Yürütme Konseyi Üyesi Dr. Aydın Beyatlı, 18 Temmuz 2003 tarihinde Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada bakın daha neler söylüyor; ‘Uluslararası siyaset tecrübesi olmayan Songül Çabuk isimli tercüman, çok tehlikeli ve önemli oyunların oynandığı Irak’ta, Türkmenler’in haklarını savunmada yetersiz kalacaktır. Bu atama, ABD’lilerin çeşitli çevrelerce yanlış bilgilendirilmesinden kaynaklanmıştır. Irak Hükümet Konseyi’ne bizim önerdiğimiz bir kişinin girmesi için hukuki yönden hakkımızı savunacağız. Irak’taki komutanlarla ve ABD’de bulunan yetkililerle bu yanlışlığın bir an önce telafi edilmesi için görüşmelere başlandı. Türkmenler’in mağdur edilmesine neden olacak bu durumun düzeleceğine inanıyoruz’ Aradan geçen bunca zamana karşın Sayın Beyatlı’nın düzeleceğine inandığı durumun aynen durduğunu, her hangi bir düzelme ya da düzeltilme halinin olmadığını görüyoruz. Düzelmenin de olacağına pek ihtimal vermiyoruz. Çünkü bölgedeki ABD nüfuzu her geçen gün artmaktadır. Her ne kadar günde birkaç ABD askeri de öldürülse, ABD bölgeye stratejik ağırlığını koymuştur. Şimdi Türkiye’den beklenen ABD ile aynı oranda olamasa da ağırlığını hissettirmesidir.

Bana şans verin yeter


Irak geçici hükümet konseyinin tek Türkmen üyesi Songül Çabuk, Bağdat'ta sorularımızı yanıtladı Koltuk kavgasında değilim. Önemli olan Türkmenler'in haklarını savunmak...


Irak'ta kurulan geçici hükümet konseyi ülkenin yeniden yapılandırılması ve bir an önce hizmete geçebilmesi için çalışıyor. Başta Arap ülkeleri olmak üzere yabancı devletler tarafından tanınmayı bekleyen konseyin tek Türkmen üyesi olan Songül Çabuk'la başkent Bağdat'ta görüştük. Türkmenler adına çok çalıştığını, ancak Ankara'daki Irak Türkmen Cephesi'nin (ITC) kendisini yalnız bıraktığını belirten Çabuk, "Bana şans tanıyın. Türkmenler adına çalışıyorum. Önemli olan koltuk kavgası değil Türkmenler'in haklarını savunmak" dedi. Kimi kesimlerce siyasi tecrübesi olmadığı için soydaşlarının haklarını gerektiği gibi savunamayacağı konusunda eleştirilen Çabuk, faaliyetlerini istediklerini şöyle anlattı


** Irak kadınlar birliğinin aktif bir üyesiydim. Türkmen olduğum için Saddam rejiminden büyük baskı gördüm. Arabam ve iki evim elimden alındı. Ben bir kadın olarak Türkmenler için çok şey yaptım. Bağımsız bir kadınım. Türkmenim ve her gün haklarımız için çalışıyorum.


** Iraklı Türkmenler'e geçici yönetimde bir bakanlık verilmesi yanlış. Türkiye katılmadığı için belki Türkmenler'i cezalandırıyorlar. (Irak'taki ABD'li sivil yönetici Paul) Bremer'le 6 kez görüşüp bunun yeterli olmadığını anlattım. Fakat bize verilen bu Bakanlığı (Bilim ve Teknoloji) küçümsemek yerine çok çalışıp önemini artırmalıyız.


** Kerkük'teki durum Türkmenler için gittikçe zorlaşıyor. Üniter bir devlet içinde Arabıyla, Türkmeniyle, Kürdüyle üzerinde Irak bayrağı dalgalanan bir şehir olmasını istiyoruz. Dairelerde ve resmi yerlerdeki tüm tabelalar Kürtçeye çevriliyor. Biz ortak dil olan Arapça'nın kullanılmasını istiyoruz...


Aslı AYDINTAŞBAŞ

posted by